Chodząc dzisiaj między grobami, których z roku na rok mam coraz więcej do odwiedzenia, towarzyszyła mi jedna myśl: „Jak mało mamy tutaj czasu”. Jak bardzo nie wiemy, ile dni nam zostało, ile jeszcze chwil i momentów złoży się na nasze życie.
Odwiedziła mnie przyjaciółka: „Muszę coś zrobić ze swoim życiem” – oznajmiła przy kolejnej lampce wina. Obie mamy prawie 40 lat, ile jeszcze mamy czekać na odwagę, która pozwoli nam zrobić krok do przodu? Jak długo powinnyśmy zastanawiać się, czy to ten odpowiedni moment? Kiedy okaże się, że jesteśmy gotowi?
J. robi kolejne kursy, szkolenia, jeździ na warsztaty, wciąż się doszkala i cały czas nie wierzy w siebie. Nieustannie towarzyszy jej lęk, czy podoła celom, które chce sobie postawić.
Rozmawiałyśmy o tym, jak mało mamy czasu. Ile jeszcze chcemy czekać? Przecież nie mamy czasu. Staję przy grobie kolegi z podstawówki – wypadek samochodowy, zmarł na kilka dni przed swoją 18-tką. Obok – jego brat, trochę ponad 40 lat… Zapalam znicz na grobie mamy mojej przyjaciółki i ze zdumieniem, jak każdego roku, stwierdzam, że miała 45 lat, gdy odchodziła… 45 lat – tak niewiele więcej ode mnie… Za chwilę mogę to być ja, ty, ktoś nam bliski, ktoś, kto nadal nie ma odwagi żyć, wziąć życia w swoje ręce. Ktoś, kto odkłada wszystko na bliżej nieokreślone jutro. A przecież już jutro może nas nie być.
To jak przebudzenie, kiedy zdajesz sobie sprawę, że wszystko, co planujesz, może zwyczajnie się nie zrealizować. Dlaczego? Bo nam się wydaje, że mamy czas, że na spokojnie, wszystko jeszcze uda nam się zrobić. Jak nie dzisiaj, to za tydzień, za miesiąc. Wydaje się nam, że te ważne rzeczy mogą jeszcze poczekać, przecież tu i teraz tyle się dzieje. Musimy wyskoczyć po zakupy, wysłać maila, zobaczyć co dzieje się na Facebooku, Twitterze, przeczytać jakiś tekst o celebrytach, zerknąć, co słychać u ulubionych blogerów. Jesteśmy nieustannie zajęci nadmiarem codziennych rzeczy do wykonania. Zawieźć dzieci, odwieźć, ugotować, posprzątać, wstawić pranie, powiesić pranie. Zaplanować kolejny dzień tak, by nic się nie wysypało, żeby wszystko zgadzało się z naszym zapisanym po brzegi kalendarzem. A co z tak zwaną całą resztą? Cała reszta przecież poczeka. A jeśli nie? Jeśli nie poczeka, jeśli odkładany od tygodni telefon do przyjaciółki się nie zdarzy, bo nie zdążysz zadzwonić? Jeśli nie zdążysz wpaść na kawę do swojej babci czy ukochanej cioci?
Spytałam siebie – o czym marzysz w tym momencie? Wiecie o czym? O tym, żeby mojego niemal 12-letniego syna złapać jeszcze za rękę podczas spaceru po cmentarzu, bo on zaraz mi się wymknie, za chwilę pójdzie już swoją drogą, gdzie nie będzie potrzebował prowadzenia za rączkę. „Mamo, nie ściskaj mnie tak bardzo” – usłyszałam, nie wiedząc nawet, ile siły włożyłam w zatrzymanie tej jednej chwili, tej, którą może pewnego mojego ostatniego dnia będę wspominać.
Świadomość nieuchronności śmierci powinna uczyć nas jednego – powinna uczyć nas żyć tak, jak chcemy, jak pragniemy, powinna ustalać nasze priorytety, dzielić rzeczy na ważne i najważniejsze, na te, w które warto włożyć naszą energię i te, które należy po prostu przez siebie przepuścić. Dzisiaj powinniśmy myśleć o tym jeszcze bardziej. Skupić się na tym, gdzie jesteśmy. Nie na pozorach szczęśliwego życia. Ubieramy nasze życie w nowe meble, samochody, ciuchy, zajęcia dla dzieci nazywając to szczęściem. Ale czy ono na pewno z tego się składa? Czy może są szczegóły, drobnostki, na które nie mamy czasu zwrócić uwagi. Tak niewiele potrzebujemy – uśmiech obcej osoby na ulicy, SMS od lub do męża, mała dłoń naszego dziecka wsunięta w naszą. To może być kot, który wyleguje się przy naszych stopach, dobra kolacja zjedzona w towarzystwie osób, które kochamy, szanujemy i które są prawdziwie ważne. To nie jedno z kolejnych spotkań, podczas których męczymy się udawaniem kogoś, kim nie jesteśmy. Dlaczego tak rzadko zabiegamy o czas z tymi, przy których zawsze jesteśmy sobą, a tak często tracimy godziny na rozmowach zupełnie nieistotnych?
Dlaczego nie chcemy wyciągać lekcji, wniosków? Dlaczego nie dbamy o to, co sprawia, że nasze życie staje się dobre, czasami nawet lepsze. Dlaczego nie skupiamy się na chwilach, w których pojawia się wdzięczność za życie, które mamy?
Pamiętacie pielęgniarkę, która pracowała przy umierających ludziach? Stworzyła listę rzeczy, których żałowali ci żegnający się już z życiem. Najczęściej pojawiało się, że nie zdążyli żyć swoim życiem, być uważnym na to, co naprawdę jest ważne.
Co dla ciebie dzisiaj jest ważne? Jaka odpowiedź wypływa gdzieś ze środka ciebie? Taka, która cię wzrusza, która cię porywa, która sprawia, że budzą się w tobie ogromne tęsknoty, serce bije szybciej. Myśl o tym, czego prawdziwie pragniesz rodzi radość? Niewysłowioną pewność, że tego właśnie chcesz? To na co czekasz? Dlaczego nie idziesz za tym głosem? Dlaczego nie zacząć iść za nim właśnie dzisiaj, kiedy jutra może nie być, może nie być żadnego za miesiąc, za rok, kiedy dzieci będą duże, kiedy nadjedzie odpowiedni moment. On może nigdy nie nadejść.
Gdybyś dzisiaj miała stworzyć dla siebie listę rzeczy, których żałowałabyś, gdyby okazało się, że nie ma dla ciebie jutra? Czego żałowałabyś najbardziej? Czego nie zdążyłaś zrobić? Powiedzieć? Poczuć?
Nie traćmy czasu na zacietrzewienia, na brak wybaczenia. Wybaczajmy sobie nasze błędy, wybaczajmy sobie, że pozwalaliśmy innym traktować siebie bez szacunku i miłości, wybaczajmy sobie, że żyliśmy życiem składającym się z naprawdę mało istotnych rzeczy. Że ważniejsze było to, co dopasowuje nas do ogółu, niż nasze prawdziwe emocje i potrzeby.
Połóż się dzisiaj ze swoim dzieckiem, choćby nie wiadomo, ile miało lat. Bądź blisko, byście ty i ono mogli w najtrudniejszych momentach wracać do tej chwili.
Powiedz „przepraszam” temu, kto na te słowa czeka.
Nie zacietrzewiaj się tym, co już było, nie pielęgnuj swojej złości. Wybaczaj sobie, wybaczaj innym. I idź dalej.
Zadzwoń do tej osoby, do której telefon odkładasz w nieskończoność, bo nigdy nie dość czasu na długą rozmowę, na otwarcie się, na poświęcenie czasu sobie i komuś, kto jest dla ciebie niezwykle znaczący. Co w tym momencie jest istotniejsze?
I tak – skup się na tym, co ważne tu i teraz. Pytaj siebie jak najczęściej – czego właśnie chcę? Pytaj, gdy czujesz ucisk w żołądku, gdy czujesz niezgodę, lęk, niepokój. Pamiętaj – ty podejmujesz decyzję, jak chcesz żyć, kolejnej szansy nie będzie. A jak długo będzie trwała ta, która została nam dana? Nadal chcesz ją zaniedbywać? Nadal chcesz czekać? Naprawdę tego właśnie chcesz?
