Od ponad roku świat żyje w cieniu pandemii, spowodowanej przez wirusa Covid-19. Wielu z nas już przechorowało infekcję, wielu się jej obawia, niektórzy przeszli zachorowanie łagodnie, inni przez dłuższy czas zmagali się z jej konsekwencjami. Jak wzmocnić się po tzw. „koronawirusie”?
Warto doprecyzować, co oznacza choroba, powszechnie określana jako „koronawirus”. Otóż istnieje 7 różnych gatunków wirusów z rodziny Corona, które są w stanie wywołać infekcję u człowieka. Nie każdy z nich to SARS-Cov-2. Ten wszak został „odkryty” dopiero w 2019 roku. Dlatego poprawną nazwą na zachorowania pandemiczne jest określenie: Covid-19. Niemniej pod tą nazwą kryje się szereg różnych symptomów klinicznych, które wrzuca się do jednego worka z etykietą „koronawirus”.
Najczęściej infekcję przechodzimy łagodnie. Jednak zdarza się i tak, że nawet osoby młode, zdrowe i w dobrej kondycji fizycznej manifestują intensywny przebieg tej choroby. Wśród najpowszechniej spotkanych objawów znajdziemy głównie: dolegliwości ze strony układu oddechowego, jak suchy kaszel, duszności, ucisk w klatce piersiowej, ale także symptomy grypopodobne, jak gorączka, bóle mięśniowe, ból głowy, ból gardła. Charakterystyczna jest utrata węchu i smaku, a także niezwykle silne zmęczenie. Z rzadszych symptomów można wymienić biegunkę, czy zapalenie spojówek.
Niektóre z objawów utrzymują się jeszcze długi czas po zakończeniu infekcji, jak już praktycznie powinniśmy być zdrowi i czuć się coraz lepiej. Dobrze jest więc wiedzieć, jak możemy w naturalny sposób pomóc sobie w odzyskaniu sił i powrocie do całkowitego zdrowia.
Jakie mogą być skutki przechorowania Covid-19
Niektóre osoby, nawet już po wyzdrowieniu, odczuwają przykre skutki przebytego zakażenia. Do najczęstszych objawów, na które skarżą się rekonwalescenci należą:
1. Osłabienie i wyczerpanie, apatia
Wiele osób po przechorowaniu infekcji Covid-19 jeszcze przez długi czas walczy z niezwykle silnym osłabieniem. Organizm jest wręcz wyczerpany chorobą. Ten objaw pojawia się już jako jeden z symptomów infekcji, ale może utrzymywać się jeszcze po niej przez długi czas. Szczególnie dotyczy to osób z chorobami współistniejącymi, które źle zniosły zakażenie. Osłabienie dotyczy zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej i umysłowej. Rekonwalescent nie ma siły wrócić do pracy, dostaje zadyszki przy najmniejszym wysiłku, odczuwa poza tym pewnego rodzaju zniechęcenie i apatię. Wielu osobom towarzyszy lęk i obawa, które obecne są również podczas choroby. Być może wiąże się to z ogólnym wysokim poziomem lęku, widocznym aktualnie w społeczeństwie. Być może to podświadoma obawa przed nieznanym i nieprzewidywalnym, co zwielokrotnia strach i nasila złe samopoczucie.
2. Nadmierna potliwość
Zarówno podczas, jak i po infekcji, często obecne są bardzo silne poty – umiejscowione lub dotyczące całego ciała. Niektóre osoby skarżą się, że poty występują z falami gorąca, po których następuje odczucie dreszczy i zimna. Intensywne poty mogą być jedną z przyczyn tak silnego wyczerpania organizmu. Wskutek nadmiernego pocenia się tracimy bowiem duże ilości niezbędnych mikro- i makroelementów, potrzebnych we wszystkich procesach biologicznych.
3. Zaburzenia koncentracji, splątanie umysłowe
Ten objaw dotyczy układu nerwowego i może się utrzymywać jeszcze przez jakiś czas po pozbyciu się wirusa. Osoba taka, oprócz tego że czuje się ogólnie bardzo zmęczona fizycznie, odczuwa dodatkowo pewną dezorientację umysłową, niechęć do wysiłku intelektualnego, ma problemy z koncentracją i komunikacją, nie chce jej się wracać do pracy czy nauki.
4. Utrata smaku i zapachu
Ten przykry objaw występuje u zdecydowanej większości osób chorujących na Covid-19. To naturalne, że jeśli tracimy powonienie, jednocześnie nie czujemy również smaku. Dlatego utrata węchu zawsze idzie w parze z utratą smaku. Niektórzy pacjenci tracą węch całkowicie, niektórzy odczuwają silne osłabienie tych dwóch zmysłów. Zazwyczaj po chorobie wszystko wraca do normy dość szybko, lecz u niektórych osób takie zaburzenia mogą się utrzymywać nawet przez kilka miesięcy.
Jak sobie poradzić ze skutkami Covid-19 w naturalny sposób?
Odporność organizmu jest w sposób naturalny obniżona po chorobie, ponieważ układ immunologiczny jest wyczerpany walką z patogenem i musi wzmocnić nadwątlone siły. Aby odnowić swój potencjał obronny i wrócić do stanu pełnego zdrowia dobrze jest zadbać między innymi o:
- Probiotyki – to pożyteczne szczepy bakterii, które zasiedlają nasze jelita i wspomagają ich funkcje. Nie tylko wspierają prawidłową pracę układu pokarmowego, lecz przede wszystkim w ogromnej mierze odpowiadają za właściwą odporność. Są nieodzowne dla zdrowia i dbają o nasze siły obronne. Dlatego są nazywane probiotycznymi – czyli „niezbędnymi dla życia”. Można je zażywać w postaci suplementów diety, dopasowanych do naszych potrzeb i wieku. Są one dostępne w formie kapsułek, proszku lub płynu. Można także uzupełniać je za pomocą diety. Istne bogactwo szczepów probiotycznych znajdziemy w kiszonkach, fermentowanych produktach mlecznych oraz kombuczy.
- Zioła – to nieoceniona skarbnica wartości naturalnych. Po chorobie warto wspomagać się preparatami z ziół o udowodnionym korzystnym wpływie na system immunologiczny. Przede wszystkim można sięgnąć po jeżówkę, dostępną w postaci tabletek lub wyciągów płynnych. Odporność poprawią również produkty zawierające aloes, wyciągi z czarnego bzu, traganka oraz czosnku. Do codziennego menu dobrze jest włączyć ziołowe napary z takich roślin jak ziele krwawnika i tymianku, dosłodzone odrobiną ekologicznego, naturalnego miodu.
- Właściwa dieta – osłabiony chorobą organizm bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje posiłków lekkostrawnych i bogatych w wartości odżywcze. Zapomnijmy na chwilę o słodyczach, alkoholu i ciężkostrawnych, tłustych potrawach. Sięgnijmy po warzywa, kasze i zupy. Potrzeba nam w tym czasie witamin i minerałów. Szczególnie wskazane są warzywa bogate w witaminę C – papryka, brokuły, jarmuż, kapusta. Starajmy się jeść ciepłe posiłki, wzbogacone przyprawami i ziołami. Dzień warto rozpocząć od szklanki gorącej wody z cytryną i imbirem. Nie tylko rozgrzejemy się w ten sposób, lecz również obudzimy do działania nasz przewód pokarmowy i wzmocnimy odporność.
- Minerały – w sytuacji silnego osłabienia należy przede wszystkim uzupełnić niedobory biopierwiastków. W tym celu warto skorzystać z dobrej jakości, zaufanych suplementów diety. Mogą one zawierać kompleks minerałów wraz z witaminami. Szczególnie wskazane będą witaminy C, D i A, które pozytywnie wpływają na odbudowę odporności. Dobrze jest także zaopatrzyć się w takie herbaty ziołowe, jak skrzyp i pokrzywa. Stanowią one doskonałe źródło łatwo przyswajalnych soli mineralnych i można je stosować na co dzień przez długi czas. Minerały będą szczególnie potrzebne tym osobom, które skarżą się na nadmierną potliwość.
- Leki homeopatyczne – dobrym wyborem będzie również skorzystanie z naturalnych leków homeopatycznych, które – właściwie dobrane – umieją szybko poradzić sobie z osłabieniem i zmęczeniem.
Do najważniejszych specyfików homeopatycznych zalecanych w okresie rekonwalescencji należy Kalium phosphoricum. Wskazany jest w stanach silnego osłabienia i zmęczenia, zarówno fizycznego jak i intelektualnego. Po infekcji doda nam witalności i przyspieszy regenerację nadwątlonych sił. Jeśli zmagamy się z nadmiernymi potami, pomocna może okazać się China rubra. Zalecana jest ona zwłaszcza wtedy, gdy naprzemiennie oblewa nas fala gorąca z potami, po których nadchodzi ochłodzenie. China rubra pomaga w sytuacji, gdy osłabienie jest wynikiem nadmiernej utraty płynów ustrojowych. Dzieje się tak między innymi podczas gorączki, z którą zmagamy się w chorobie. Jeśli męczy nas osłabiająca, intensywna potliwość, pomocnym remedium może okazać się także Mercurius solubilis, zwłaszcza gdy poty dokuczają nam w nocy. Zaś Veratrum album wskazany jest przy długo utrzymującym się ogólnym osłabieniu poinfekcyjnym.
Kolejnym, ważnym lekiem który znajduje zastosowanie w stanach silnego wyczerpania i dużej utraty energii jest Phosphoricum acidum. Może się przydać osobom, które odczuwają osłabienie psychiczne, apatię i wynikającą z tego niechęć do powrotu do normalnego funkcjonowania.
Ponadto w trosce o siebie warto:
Zrobić badania kontrolne
Jeśli po przechorowaniu Covid-19 nasze samopoczucie jest nadal kiepskie, można wykonać badania ogólne. Jeżeli infekcja dotyczyła głównie układu oddechowego lub jeśli po chorobie ciągle dokucza nam suchy kaszel, łapie nas zadyszka, odczuwamy trudności w pełnym nabraniu powietrza lub czujemy ucisk w klatce piersiowej, dobrze jest udać się na wizytę kontrolną, aby lekarz dokładnie nas osłuchał. Gdy czujemy się wyjątkowo źle, można poprosić o skierowanie na prześwietlenie RTG, aby sprawdzić stan płuc.
Ponadto warto zrobić badania ogólne krwi, aby sprawdzić czy morfologia nie odbiega od normy. W szczególności trzeba zwrócić uwagę na poziom białych krwinek, odpowiedzialnych za naszą odporność oraz na wszelkie wskaźniki stanu zapalnego (OB, CRP).
Ze względu na fakt, że nie wiadomo tak naprawdę, jakie efekty długofalowe może przynieść przechorowanie Covid-19 u różnych osób, jeśli przez dłuższy czas po chorobie nie możemy „dojść do siebie”, badania powinny objąć także inne ważne narządy. Jeśli cierpimy na przewlekłe choroby serca i/lub układu krążenia, warto wykonać badanie EKG. Natomiast gdy w czasie infekcji pojawiły się u nas symptomy związane z układem moczowym (np. krew w moczu) trzeba wykonać badanie ogólne moczu; zalecane jest także USG nerek.
Dużo spać i odpoczywać
Sen i odpoczynek to podstawa regeneracji organizmu. Właściwa ilość zdrowego, głębokiego snu jest niezbędna, aby nasze ciało mogło całkowicie odzyskać energię życiową i powrócić do formy. Paradoksalnie, istniejący cały czas lockdown niejako sprzyja tej konieczności. Większość z nas nie musi zrywać się wczesnym rankiem do pracy, spędzać całego dnia w biegu, pomiędzy pracą, szkołą, zakupami i staniem w korkach. Wykorzystajmy to i pozwólmy sobie właściwie odpocząć i odzyskać siły po chorobie.
Pamiętajmy jednak, że w odzyskaniu odporności i dobrej kondycji nie pomoże tylko spędzanie całych dni w pozycji leżącej. Należy zadbać o właściwe proporcje pomiędzy odpoczynkiem i aktywnością. W miarę możliwości zadbajmy również o wysiłek fizyczny. W aktualnej sytuacji najlepiej jeśli będzie to dynamiczny spacer na świeżym powietrzu.
Zadbać o relaks i dobry humor
W rekonwalescencji wartością nie do przecenienia jest dobra kondycja psychiczna. Pozytywne nastawienie i optymizm z pewnością pomogą nam szybko odzyskać siły i przede wszystkim skutecznie wzmocnić odporność. Jeśli i tak spędzamy większość czasu w domu, wykorzystajmy ten czas na przeczytanie zaległości książkowych, czy posłuchanie dobrej muzyki. Dobrym pomysłem jest wspólne spędzenie czasu z rodziną, np. grając w zapomniane już trochę gry planszowe. Przynoszą mnóstwo śmiechu i radości, a dodatkowo zacieśniają więzi rodzinne. A zamiast kolejnych złych wiadomości w telewizji, obejrzyjmy wspólnie komedię lub inny wartościowy film. Bardziej radosne nastawienie do siebie i świata sprzyja szybkiemu powrotowi do zdrowia oraz zapobiega wielu różnym chorobom na przyszłość.
