Cyberprzemoc to zjawisko, które przybiera na sile od kilku lat. Każdy, kto uczestniczy w życiu portali społecznościowych, różnych forów lub grup zainteresowań, może zetknąć się z przemocą w internecie. Cyberprzemoc można zdefiniować jako szeroko pojętą przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Jest to zjawisko bardzo niebezpieczne, którego nie można w żaden sposób ignorować.
Przemoc, którą spotykają internauci w wirtualnej przestrzeni co prawda nie zadaje cielesnego bólu, ale jej konsekwencje bywają równie poważne, jak przemocy fizycznej. Mówiąc o formach cyberprzemocy, warto wiedzieć również kogo może ona dotknąć, ponieważ zagrożone są również dzieci, będące częstymi użytkowników internetu.
Cyberprzemoc, to nie tylko anonimowe obelgi i agresywne komentarze
Krzywdzące działania ze strony rówieśników nie zamykają się jedynie w formie agresji werbalnej. Dziecko może spotkać się z różnymi formami cyberprzemocy, takimi jak:
- publikowanie ośmieszających filmów lub zdjęć, dotyczących zarówno dziecka jak i jego rówieśników,
- seksting, czyli zjawisko dobrowolnego przesyłania zdjęć do danej osoby, które następnie z różnych powodów trafiają do portali społecznościowych lub innych stron w internecie, często bez wiedzy pokrzywdzonej
- publikowanie wulgarnych, prześmiewczych komentarzy i wpisów, kierowanych do dziecka, a także w stronę jego rówieśników,
- włamania na konta serwisów społecznościowych,
- nękanie telefonami i SMS-ami,
- podszywanie się pod osobę nękanego dziecka,
- wykluczanie ze społeczności internetowych,
- tworzenie obrażających stron internetowych lub blogów
Poza tym, internauci mogą spotykać się z wyzywaniem, poniżaniem, ośmieszaniem, upokarzaniem, straszeniem i szantażowaniem, co negatywnie odbija się na dojrzewającej psychice dziecka.
Przemoc w internecie dotyczy tylko zbuntowanej młodzieży
To zupełna nieprawda. Już coraz młodsi internauci, nawet dzieci nawet w szkole podstawowej posiadają telefony, dostęp do internetu a czasem i własne konta na portalach społecznościowych. Bez problemu mogą zrobić komuś zdjęcie bez jego wiedzy i jako żart lub w chwili złości wrzucić z niemiłym komentarzem na profil. Często tak się dzieje, że dorastające dzieci robią coś nierozważnie, pod wpływem impulsu nie przewidując konsekwencji. A dojrzewający, często rywalizujący ze sobą nastolatkowie w pewnych przypadkach robią zdjęcia, kręcą filmiki lub wysyłają obraźliwe wiadomości z pełną premedytacją, aby ofiarę skrzywdzić.
Cyberprzemoc nie sprawia bólu
Owszem, przemoc zaznana w internecie nie sprawia fizycznego bólu, ale może wpływać negatywnie na psychiczną równowagę dziecka. Dziecko, które doświadcza cyberprzemocy, może stać się apatyczne, niechętne do codziennego funkcjonowania. Opuszcza się w nauce, może sprawiać kłopoty swoim zachowaniem, gdy nie potrafi sam sobie poradzić z działaniami agresorów. Objawami które mogą świadczyć o tym ze dziecko jest ofiarą cyberprzemocy, bywa zamykanie się w sobie i wycofanie z relacji z rodziną, bliskimi i rówieśnikami. Najgorszymi znanymi konsekwencjami cyberprzemocy, nagłaśnianymi przez media, są samobójstwa popełniane przez ofiary, które nie udźwignęły psychicznie ciężaru prześladowań.
Wystarczy wyłączyć komputer i można uciec od problemu
Specyfika przemocy w internecie polega na tym, że jej efekty trafiają do olbrzymiej grupy odbiorców w czasie rzeczywistym. Dowód tej krzywdy trwa w postaci powielanego komentarza, kopiowanego zdjęcia, nieprawdziwych danych umieszczanych na nieprawdziwym profilu. Nie zawsze łatwo zapanować nad krzywdzącą informacją raz umieszczoną w sieci, ale odwracanie głowy od istniejącego problemu, również nie rozwiązuje sprawy. Niestety, kompromitujące zdjęcia, filmy czy informacje same nie znikają z przestrzeni wirtualnej, a ich usunięcie jest często bardzo trudne. Poza tym, ofiara cyberprzemocy jest narażona na atak poza internetem, ze strony osób mających styczność z kompromitującymi ją informacjami.
Ofiary nie mają możliwości skutecznej obrony
To również nie jest prawdą. Jeśli dziecko ma dobry kontakt z rodzicami i zdecyduje się opowiedzieć samo o swoich kłopotach odpowiednio wcześniej, można przeciwdziałać skutkom krzywdzących dziecko zachowań w internecie. Najlepiej działać tak szybko jak to możliwe:
- Zabezpiecz dowody cyberprzemocy – zrób printscreen ekranu ze śladami cyberprzemocy, zachowaj kopie maili, zapisy rozmów, SMS-y, MMS-y itp.
- Zwróć się do administratora serwisu z żądaniem usunięcia przemocowych materiałów, blokady konta sprawcy lub profilu, na którym znajdują się niewłaściwe treści – użyj formularza zgłoszenia nadużycia lub formularza kontaktowego.
- Jeżeli to możliwe, porozmawiaj ze sprawcą lub jego rodzicami – żądaj zaprzestania przemocy i usunięcia jej śladów z sieci.
- Poinformuj szkołę dziecka i razem podejmijcie działania, które ograniczą negatywne konsekwencje zdarzenia i pomogą zapobiec takim aktom w przyszłości.
- W razie popełnienia przestępstwa przeciwko dziecku poinformuj policję.
- Jeśli masz pytania – zadzwoń 800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci.
Sprawcy cyberprzemocy pozostają bezkarni
Pozorna anonimowość w sieci wpływa na to, że sprawcy cyberprzemocy czują się bezkarni. Jednak to tylko pozory, bo niełatwo być anonimowym w sieci. Osoba pełnoletnia, stosująca także w wersji elektronicznej groźby karalne, uporczywe nękanie, zniesławienie, zniewagę lub popełnia przestępstwa przeciwko ochronie informacji, podlega karze. W sytuacji naruszenia regulaminu danego portalu, można zablokować użytkownika, oraz usuwać np. wpisy obrażające daną osobę. Poza tym pokrzywdzony może żądać przeprosin lub zadośćuczynienia, lub nawet wkroczyć na drogę sądową.
Jeśli chcesz aby Twoje dziecko w sieci było bardziej bezpieczne, wejdź na stronę z poradami Bezpiecznie Tu i Tam , sprawdź swoją wiedzę, skorzystaj ze wskazówek przygotowanych dla rodziców i opiekunów przez Fundację Orange na specjalnej platformie e-learningowej.
