Flegma w gardle i drogach oddechowych może powodować uporczywy kaszel, który zaburza sen i codziennie funkcjonowanie. Jak powstaje i jakie są jej przyczyny? Dowiedz się, co sugeruje wygląd wydzieliny oraz jakie są możliwości leczenia męczącego kaszlu z zalegającą flegmą.
Czym jest flegma i jak powstaje wydzielina?
Flegma, znana także jako plwocina, to gęsta wydzielina wytwarzana przez błonę śluzową dróg oddechowych. Powstaje w odpowiedzi na podrażnienia lub infekcje, które prowadzą do stanu zapalnego. Mechanizm obronny organizmu polega na produkcji śluzu, który ma na celu usunięcie patogenów i zanieczyszczeń z dróg oddechowych.[1] Flegma jest następnie odkrztuszana podczas kaszlu produktywnego, co jest korzystnym zjawiskiem, pomagającym w oczyszczaniu dróg oddechowych. [2]
Jak interpretować kolor flegmy?
Kolor flegmy może wskazywać na różne problemy zdrowotne: zielona lub żółta, ropna flegma często sugeruje zakażenie dróg oddechowych, podczas gdy przeźroczysta, lepka flegma może być objawem astmy. Gęsta, śluzowa flegma rano często wskazuje na przewlekłe zapalenie oskrzeli lub POChP, a flegma z grudkami może świadczyć o grzybicy lub mukowiscydozie. [1]
Kaszel z flegmą – przyczyny
Kaszel z wydzieliną może mieć różne przyczyny, które warto rozpoznać, aby skutecznie walczyć objawami. Oto najczęstsze z nich:
- infekcje dróg oddechowych, [1]
- przewlekłe zapalenie oskrzeli, [1,2]
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), [1,2]
- astma, [1,2]
- mukowiscydoza, która jest przewlekłą, genetycznie uwarunkowaną chorobą, powodującą nadprodukcję gęstego i lepkiego śluzu przez komórki wydzielnicze. [1,2]
- zanieczyszczenia środowiskowe i palenie papierosów, [1,2]
- nieżyt nosa. [2]
Infekcje górnych dróg oddechowych
Kaszel w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych zwykle zaczyna się jako kaszel suchy, nieproduktywny, a z czasem przekształca się w kaszel z wydzieliną. Wydzielina może mieć różny charakter – od wodnistej po gęstą, śluzową. Kaszel towarzyszy infekcjom górnych dróg oddechowych u około 40–50% pacjentów, a w przypadku wirusów grypy i paragrypy występuje u ponad 90% chorych. [2]
Ostre zapalenie oskrzeli
W ostrym zapaleniu oskrzeli kaszel jest dominującym objawem i może być suchy lub produktywny. Wydzielina może mieć charakter śluzowy lub ropny. Ropna plwocina niekoniecznie oznacza infekcję bakteryjną, ponieważ może występować również w zakażeniach wirusowych. Kaszel związany z tą chorobą trwa zazwyczaj od jednego do trzech tygodni. [2]
Zapalenie płuc
Kaszel w przebiegu zapalenia płuc może być suchy lub mokry i towarzyszy mu gorączka, ból w klatce piersiowej oraz duszność. Wydzielina jest często ropna, ale w przypadku zapalenia płuc o etiologii atypowej kaszel może być mniej nasilony i nieproduktywny. Objawy zapalenia płuc mogą być intensywniejsze w porównaniu do innych infekcji dróg oddechowych. [2]
Przewlekłe zapalenie oskrzeli i POChP
Przewlekłe zapalenie oskrzeli charakteryzuje się codziennym, mokrym kaszlem – szczególnie nasilającym się rano. Kaszel i odkrztuszanie utrzymują się przez większość dni w tygodniu, przez co najmniej 3 miesiące w roku przez 2 kolejne lata. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) kaszel z flegmą jest jednym z głównych objawów, obok duszności wysiłkowej. [2]
Nieżyt nosa a mokry kaszel
Nieżyt nosa, w tym alergiczny nieżyt nosa oraz przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, może wywoływać kaszel z flegmą. W każdym przypadku często dochodzi do spływania nadmiernej wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Ta wydzielina podrażnia błonę śluzową dróg oddechowych, prowadząc do kaszlu i odkrztuszania flegmy, gromadzącej się w drogach oddechowych. [2]
Leczenie kaszlu z wydzieliną
W leczeniu kaszlu z flegmą wykorzystywane są substancje z grupy leków mukoaktywnych, czyli leki wykrztuśne, mukolityczne, mukoregulujące i mukokinetyczne.
Leki mukoaktywne występują w różnych formach, zwykle zarówno w syropach, jak i w tabletkach. Leki wykrztuśne, np. sulfogwajakol i gwajafenezyna, stymulują kaszel i zwiększają wydzielanie śluzu. Mukolityki, do których należy m.in. acetylocysteina i erdosteina, zmniejszają jego lepkość i ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych. Mukokinetyki poprawiają transport śluzu w drogach oddechowych. Ambroksol, będący jednym z najważniejszych leków w tej grupie, stymuluje wydzielanie surfaktantu i wodnistego śluzu, zmniejszając lepkość wydzieliny, a także wykazuje właściwości przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Zawiera go m.in. Deflegmin Syrop.[3] Leki mukoregulujące, m.in. karbocysteina. nie wpływają bezpośrednio na śluz w drogach oddechowych, ale redukują nadmierne wydzielanie flegmy pośrednio.[2]
Rola fizjoterapii w leczeniu kaszlu produktywnego
Fizjoterapia w leczeniu kaszlu produktywnego polega na poprawie efektywności kaszlu u pacjentów, którzy mają trudności z oczyszczaniem dróg oddechowych. Techniki takie jak oklepywanie, wibracje czy drenaż ułożeniowy, pomagają w mobilizacji śluzu. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie oddechowe, jak oddychanie przeponowe, wspierają odruch kaszlowy. [2]
Na zlecenie marki Deflegmin.
Źródła
[1] Wercińska M., Flegma – dlaczego się gromadzi, kolor, jak rozrzedzić flegmę?, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/345885,flegma-dlaczego-sie-gromadzi-kolor-jak-rozrzedzic-flegme
[2] Krenke R. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej: https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2020/09/Postepowanie-w-kaszlu-u-osob-doroslych-%E2%80%93-rekomendacje-dla-lekarzy-rodzinnych-2018.pdf
[3] Deflegmin EFFECT, 30 mg/5 ml, syrop, Charakterystyka Produktu Leczniczego: https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/medicinal-products/9506/characteristic
Artykuł sponsorowany
