Nowotwory piersi są najczęściej rozpoznawanym nowotworem wśród kobiet w Polsce.
Nowotwory złośliwe piersi stanowią 23% zachorowań na nowotwory u kobiet. Największą liczbę zachorowań obserwuje się między 45. a 69. rokiem życia. Ze statystyk wynika, że rocznie z powodu raka piersi umiera w Polsce ponad pięć tysięcy kobiet.
Nie każda zmiana znajdowana w piersi musi od razu oznaczać istnienie nowotworu, w większości są to zmiany łagodne, czasami procesy zapalne. Każda jednak powinna być skonsultowana z lekarzem onkologiemlubginekologiem.
Bardzo często zmiana w piersi jest całkowicie bezobjawowa. Bywa wykrywana w kontrolnym badaniu piersi: badaniu mammograficznym lub ultrasonograficznym.
MAMMOGRAFIA (MMG)
Na całym świecie, w tym również w Polsce, powstały programy przesiewowe oparte na mammografii mające na celu systematyczne badanie kobiet bez klinicznych objawów choroby. Podstawową przesłanką do wykonywania takich badań jest możliwość wykrycia zmiany zanim stanie się wyczuwalna. W Europie zaleca się objęcie badaniami profilaktycznymi mammograficznymi kobiet w wieku 50-69 lat i wykonywanie badania co 2 lata. W Centrum Medycznym Damiana również oferowane są bezpłatne badania mammograficzne dla kobiet w wieku 50-69 lat. U młodszych kobiet, w związku z rzadszym występowaniem raka oraz mniejszą czytelnością mammografii (ze względu na budowę gruczołu piersiowego), badanie to oczywiście czasami także wykonujemy ale na zalecenie doświadczonego lekarza. Czułość MMG w wykrywaniu zmian nowotworowych wynosi 85%. Część raków piersi, nawet wyczuwalnych w badaniu palpacyjnym, jest niewidoczna w obrazie MMG.Zgłaszalność kobiet nabadania profilaktyczne w Polsce nie przekracza 60 %, a w niektórych województwach sięga zaledwie 25%.
ULTRASONOGRAFIA (USG)
Ultrasonografia jest skuteczną i powszechną metodą diagnostyczną, zwłaszcza młodszych pacjentek. Pierwsze USG piersi kobieta powinna wykonać ok. 25.–30. roku życia. Badanie to jest także wartościowym uzupełnieniem mammografii, zwłaszcza w różnicowaniu zmian torbielowatych i litych.
REZONANS MAGNETYCZNY(RM)
Dzięki bardzo dobrej rozdzielczości pozwala na zobrazowanie morfologii piersi, zaburzeń ich architektury i wykryciu małych guzków. Umożliwia to zobrazowanie wczesnych zmian, niewidocznych jeszcze w tradycyjnym badaniu mammograficznym lub badaniu USG. Jest to badanie bezbolesne, nieinwazyjne i co bardzo istotne – nie naraża pacjentki na promieniowanie. Czas badania to ok. 30 minut. Mammografia metodą rezonansu magnetycznego charakteryzuje się wysoką czułością w wykrywaniu guzków piersi (97%).
MAMMOGRAFIA 3DZ TOMOSYNTEZĄ
Najnowsza metoda badania piersi. Pierś jest prześwietlana milimetr po milimetrze, pod różnymi kątami – dzięki temu można uzyskać bardzo dużo (nawet kilkaset) zdjęć podczas jednego badania (w klasycznej mammografii mamy 4 zdjęcia). Ostatecznie po przetworzeniu badań uzyskuje się precyzyjny obraz struktury piersi. Badanie to ma dużo wiekszą czułość w wykrywaniu zmian nowotworowych, natomiast dawka promieniowania rentgenowskiego, ktorą otrzymuje pacjentka jest porównywalna do dawki w klasycznej mammografii.
BIOPSJA PIERSI
Jest to badanie umożliwiające jednoznaczną diagnostykę podejrzanej zmiany. Polega na pobraniu tkanki bezpośrednio z piersi do badań histopatologicznych. Określa, czy zmiany w piersiach są łagodne, czy też jest to rak.
Jakie czynniki zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi?
- Wiek-ryzyko wzrasta z wiekiem, szczególnie po 50 r.ż.
- Rak piersi w wywiadzie.
- Nosicielstwo mutacji genu BRCA1 lub BRCA2.
- Rak piersi lub jajnika u matki, siostry lub córki.
- Pierwsza miesiączka we wczesnym wieku (przed 12r.ż.).
- Menopauza w późnym wieku (po 55r.ż).
- Kobiety, które nie rodziły lub przebyły pierwszą donoszoną ciążę po 30. roku życia, mają dwa razy większe ryzyko zachorowania, niż te, które przebyły ją przed 20. rokiem życia.
- Stosowanie antykoncepcji doustnej oraz hormonalnej terapii zastępczej.
- Otyłość, spożycie alkoholu.
Dr n. med. Krystyna Maszkowska- Kopij
Specjalista onkolog
