Włókniaki to charakterystyczne zmiany skórne, przypominające odstające pofałdowane wyrostki. Zazwyczaj za decyzją o ich usunięciu stoją względy estetyczne, ponieważ nie zagrażają one zdrowiu. Istnieje kilka bezpiecznych metod usuwających te zmiany, Co warto wiedzieć o włókniakach?
Czym są włókniaki?
Włókniaki są często spotykanymi zmianami niezłośliwymi wywodzącymi się z tkanki łącznej. Tworzą się z nadmiernie namnożonych fibroblastów, które gromadzą się w wybranym fragmencie skóry. Pojawiać się mogą w każdym wieku. Zazwyczaj ich średnica nie przekracza 2 mm, ale bywa, że sięga nawet 5 cm. Włókniaki mogą niepokoić, jednak nie powodują przerzutów i nie zagrażają zdrowiu. Ich obecności nie towarzyszą żadne dolegliwości.
Fot. iStock/Włókniaki miękkie
Włókniaki dzielą się na dwa główne typy:
- włókniaki miękkie — tworzą się na skórze, jako zazwyczaj małe, często pofałdowane narośla o kolorze skóry lub nieco ciemniejszym od niej. Mogą pojawić się na całym ciele, ale najczęściej tworzą się na boku szyi, na karku, na powiekach, w okolicach pach, pachwin. Zazwyczaj nie przekraczają wielkości 1 cm;
- włókniaki twarde, czyli podskórne, są zazwyczaj gładkie, ruchome w stosunku do podłoża, wyczuwalne pod palcami. Można je dostrzec jako wybarwioną (od czerwonego do ciemnobrązowego) i uniesioną skórę. Najczęściej tworzą się na kończynach. Ich powstawaniu sprzyja starszy wiek. Ważne jest przy tym, by włókniaki twarde o ciemnym zabarwieniu pokazać dermatologowi, ze względu na możliwość pomylenia tych zmian z czerniakiem złośliwym. Na szczęście w większości przypadków zmiany okazują się niegroźnymi włókniakami.
Przyczyny tworzenia się włókniaków
Włókniaki miękkie mają charakter wrodzony, choć istnieją pewne okoliczności, które mogą powodować tworzenie się włókniaków. Zaliczamy do nich: zaburzenia gospodarki hormonalnej, cukrzycę, otyłość i ciążę. Podejrzewa się również, że podrażnienia mechaniczne (np. zadrapania) mogą zwiększać ryzyko tworzenia się włókniaków, podobnie jak ukąszenia owadów oraz zapalenie mieszków włosowych. Również pacjenci zakażeni wirusem HIV, oraz chorzy przyjmujący leki immunosupresyjne, częściej od innych osób zauważają u siebie włókniaki.
Fot. iStock/Włókniaki
Jak bezpiecznie usunąć włókniaki?
Włókniaki mogą niepokoić, ponieważ nie wykazują tendencji do samoistnego ustępowania. Ale nie powodują również przerzutów i nie zagrażają zdrowiu, stąd też decyzja o ich usunięciu zapada zazwyczaj ze względów kosmetycznych. Zaleca się także usuwanie włókniaków w przypadku, gdy podlegają one stałemu drażnieniu przez element bielizny, np. w pachwinie lub na karku. Przed tym jednak konieczna jest konsultacja z lekarzem specjalistą, który potwierdzi, że mamy do czynienia z włókniakiem miękkim, a nie innym tworem. Zmiany trzeba pokazać lekarzowi także wtedy, gdy włókniaki:
- powiększają się;
- zmieniają kolor;
- uległy urazowi;
- krwawią.
Wycięcie chirurgiczne włókniaków
Stosuje się je w znieczuleniu miejscowym, aby usunąć ze skóry duże włókniaki. W zależności od wielkości usuniętych zmian mogą zostać założone szwy. Ta metoda umożliwia pozyskanie materiału do badania histopatologicznego, które pozwala wykluczyć ewentualne złośliwe zmiany. Okres rekonwalescencji po wycięciu chirurgicznym wynosi ok. 1 tygodnia.
Kriochirurgia na włókniaki
Kriochirurgia to zabiegi polegające na wymrażaniu zmian skórnych, w tym włókniaków, przy pomocy ciekłego azotu o temperaturze ok. -140 stopni. Zabieg jest krótki i bezbolesny, a także skuteczny. Zmiana jest wymrażana i odpada po 10 dniach od zabiegu. Krioterapia jest alternatywą dla chirurgicznego nacięcia skóry. Z tego rozwiązania mogą korzystać także kobiety ciężarne oraz dzieci.
Elektrokoagulacja
Podczas tego zabiegu stosowany jest prąd zmienny o dużej częstotliwości, który prowadzi do uszkodzenia białek obecnych w tkance. Elektrokoagulacja trwa od kilku do kilkunastu minut i może powodować ból, niewielkie krwawienie i tworzenie się strupka. Przykre doznania bólowe można ominąć dzięki zastosowaniu znieczulenia miejscowego. Czas gojenia się miejsca po elektrokoagulacji waha się od kilku dni do trzech tygodni.
Fot. iStock/Włókniaki
Radiofrekwencja
Zastosowaniem fal radiowych to nowoczesna metoda, polecana do usunięcia włókniaków miękkich. Promieniowanie elektromagnetyczne o zakresie fal radiowych wywołuje efekt termiczny w tkance. Żele chłodzące skórę chronią ją przed negatywnym wpływem temperatury.
Laser CO2 (laser frakcyjny) na włókniaki
To metoda często stosowana do usuwania znamion skórnych, do których jest pewność, że nie są zmianami złośliwymi. Użycie lasera prowadzi do usunięcia zmiany skórnej przez jej odparowanie wiązką promieni laserowych. Metoda jest bezkrwawa, ale w miejscu pracy lasera powstaje strup. Cały okres gojenia wynosi 3-4 tygodni.
