Rak trzustki uważany jest za jeden z trudniejszych przypadków, jeśli chodzi o skuteczność leczenia i rokowanie. Przede wszystkim dlatego, że bardzo długo nie daje żadnych objawów, a gdy już się pojawią i zostanie postawiona właściwa diagnoza, bywa za późno. To właśnie z powodu raka trzustki zmarła Anna Przybylska – młoda, piękna i pełna życia kobieta. Każdego roku w Polsce odnotowuje się blisko 3000 nowych zachorowań. Zdecydowana większość nie przeżyje.
Choć nowotwór trzustki występuje stosunkowo rzadko (dotyczy 2 proc. osób, zmagających się z rakiem i na ogół dotyka mężczyzn, rzadziej kobiety), zdecydowanie częściej prowadzi do śmierci w porównaniu z innymi chorobami nowotworowymi. To dlatego, że nie zostały jeszcze w pełni poznane przyczyny jego powstawania. Niełatwe jest również jego wykrycie, ponieważ może latami rozwijać się po cichu, by dać o sobie znać, gdy szanse na skuteczne leczenie są minimalne. Jeszcze do niedawna niewiele mówiło się o raku trzustki. Wszystko zmieniło się po śmierci aktora Patricka Swayze, Steva Jobsa i Anny Przybylskiej. Zobaczyliśmy wtedy, że choroba ta atakuje niezależnie od wieku i nawet pieniądze nie są w stanie uchronić nas przed śmiercią. Jedyną szansą na przeżycie jest wczesna diagnoza i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Czynniki ryzyka
Palenie tytoniu znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia raka trzustki. Na szczęście po zerwaniu z nałogiem niebezpieczeństwo wystąpienia choroby maleje. Do czynników sprzyjających wystąpieniu tego nowotworu zalicza się także m.in. przewlekłe zapalenie trzustki, cukrzycę otyłość, nadużywanie alkoholu oraz czynniki genetyczne. Nie bez znaczenia jest także nieodpowiednia dieta, bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i smażone potrawy.
Wczesne objawy raka trzustki
Pierwsze objawy raka trzustki bardzo łatwo przegapić, ponieważ łatwo pomylić je ze zwykłą niestrawnością. Chorzy uskarżają się na dyskomfort w górnej części brzucha, wzdęcia, utratę apetytu i ogólne osłabienie. Niektórzy potrafią bagatelizować te sygnały przez długi czas, wspomagając się różnymi suplementami, dostępnymi bez recepty. Gdy już odwiedzą lekarza, objawów raka trzustki jest znacznie więcej. Niekiedy pacjenci umierają już kilka miesięcy po wykryciu choroby, która bardzo szybko postępuje.
Późne objawy raka trzustki
W zaawansowanym stadium choroby obserwuje się znaczne i szybko postępujące zmniejszenie masy ciała, ból brzucha promieniujący od pępka w stronę kręgosłupa, żółtaczkę i świąd skóry, wodobrzusze oraz obrzęki, a także (w zależności od lokalizacji guza) zaburzenia hormonalne, wysokie stężenie glukozy we krwi, chorobę wrzodową i biegunkę. Choć wszystkie te objawy są bardzo charakterystyczne i intensywne, występują bardzo późno.
Diagnostyka raka trzustki
U osób, u których podejrzewa się raka trzustki, wykonuje się m.in. tomografię komputerową, usg i rezonans magnetyczny. Badania te są konieczne, by określić jak duże są zmiany i czy pojawiły się przerzuty. Niezbędne jest także wykonanie biopsji trzustki bądź węzłów chłonnych. Badanie histopatologiczne zmienionych tkanek ułatwia klasyfikację nowotworu.
Leczenie raka trzustki
Chorzy najczęściej trafiają do lekarza w zaawansowanym stadium choroby, gdy możliwe jest wyłącznie leczenie paliatywne, opierające się na łagodzeniu bólu i próbach poprawy jakości życia. Jeżeli jednak nowotwór został wykryty stosunkowo wcześnie, pacjent może zostać zoperowany, a następnie poddany radio- i chemioterapii. Szanse na całkowite wyleczenie są jednak nikłe. Wycięcie nowotworu w tym miejscu jest wyjątkowo skomplikowane i wiąże się z szeregiem różnych, ewentualnych powikłań.
Profilaktyka raka trzustki
Przede wszystkim należy rzucić palenie, co zdecydowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia nie tylko raka trzustki, ale także innych nowotworów np. płuc czy jamy jamy ustnej. Bardzo ważna jest również dieta. Powinna się ona opierać na lekkostrawnych potrawach, gotowanych w sposób tradycyjny lub na parze. Warto włączyć do jadłospisu czerstwy chleb, chude, białe mięso, a także ziemniaki i owoce bez skórki. Należy unikać potraw smażonych, tłuszczy zwierzęcych czy ostrych przypraw.
Źródło: Medycyna Praktyczna/Zwrotnik Raka/Poradnik Zdrowie
