Polki u ginekologa badają się bardzo rzadko (1). Jeszcze gorzej wygląda sytuacja kobiet z niepełnosprawnościami – aż 77 % z nich nie chodzi do ginekologa regularnie, a 22 % nie było nigdy na takiej wizycie (2). Szacuje się, że w Polsce jest tylko 158 gabinetów ginekologicznych dostosowanych do potrzeb pacjentek z niepełnosprawnościami (3). Organizatorzy kampanii społeczno-edukacyjnej „W kobiecym interesie” apelują: „Zadbajmy razem o dostępność gabinetów dostosowanych do potrzeb kobiet z różnymi niepełnosprawnościami, aby miały szansę na profilaktykę, często ratującą życie”.
W trasę po Polsce rusza mobilny gabinet ginekologiczny, gdzie wszystkie kobiety, również te z niepełnosprawnościami, będą mogły bezpłatnie wykonać szeroki pakiet badań ginekologicznych (m.in. usg, cytologię, badanie piersi, test na HPV).
Kampania „W kobiecym interesie”, której inicjatorem jest Gedeon Richter Polska, od 2019 roku, co roku przypomina Polkom o konieczności wykonywania regularnych badań ginekologicznych. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem: „Nie wykluczamy, badamy w kobiecym interesie” i porusza kolejny ważny problem – dostępności badań ginekologicznych dla kobiet z niepełnosprawnościami. Nawet, kiedy chcą zrobić takie badania, często nie mają gdzie.
158 gabinetów w całej Polsce
Partnerzy kampanii – Fundacja Kulawa Warszawa oraz Fundacja Avalon – stworzyli bazy gabinetów ginekologicznych dostępnych dla kobiet z niepełnosprawnościami. Ich lista znajduje się na stronach: www.mapadostepnosci.pl oraz www.dostepnaginekologia.pl i obejmuje w sumie 158 miejsc, w których mogą zbadać się pacjentki z niepełnosprawnościami. Niestety, brak jest na liście gabinetu, który spełniałby wszystkie parametry dostępności. Obie Fundacje stale przyjmują zgłoszenia nowych gabinetów.
– Badania ginekologiczne stresują wiele kobiet, mnie szczególnie, bo jestem osobą z niepełnosprawnością i plus size, a to, jak zdążyłam w swoim życiu usłyszeć, spory problem. Na jednej z wizyt usłyszałam od lekarza: „Nie da się, nie mamy podnośnika, nie dam rady Pani podnieść, no niby jak mam panią zbadać?”. To był trudny moment, w którym jako kobieta z niepełnosprawnością, która chce zadbać o swoje zdrowie, zostaję sama, bez wyjścia. Poza tym w Polsce panuje przekonanie, że osoby z niepełnosprawnościami nie uprawiają seksu, a jak nie uprawiają seksu, to po co je badać? Podwójna bzdura, gdyż osoby z niepełnosprawnościami uprawiają seks, a badać się powinna każda kobieta, niezależnie od tego, czy jest aktywna seksualnie, czy nie. Cieszę się, że w tym roku kampania „W kobiecym interesie” zwróciła uwagę na zdrowie nas, kobiet z niepełnosprawnościami, które mają do niego takie same prawo, jak wszystkie kobiety w naszym kraju – mówi Renata Orłowska, „Zaniczka”, dokumentująca ważne tematy niepełnosprawności i równości na Instagramie.
Kobiety niepełnosprawne rezygnują z ginekologa
W badaniu przeprowadzonym na zlecenie Gedeon Richter Polska 64% kobiet z niepełnosprawnościami przyznało, że zdarzyło im się zrezygnować z wizyty przede wszystkim ze względu na brak dostosowania infrastruktury budynku lub odpowiedniego wyposażenia gabinetu ginekologicznego. Warto podkreślić, że kobiety z niepełnosprawnościami wskazały w badaniu, że poza infrastrukturą (46 %) i dostosowaniem wnętrza gabinetu do ich potrzeb (50 %), ważne są dla nich również profesjonalne nastawienie personelu medycznego (56 %) oraz empatyczny sposób komunikacji (49 %).
– Opieka ginekologiczna nad pacjentką z niepełnosprawnością nie jest tylko wyzwaniem medycznym, ale również psychologicznym. Pacjentki, które przyjmuję w gabinecie często potrzebują większego i czujniejszego zaangażowania personelu medycznego, aby czuły się komfortowo. Dobra komunikacja między lekarzem, a pacjentem jest tu kluczowa, ale bywa trudniejsza, gdy pacjentka nie słyszy lub nie widzi. Dostosowanie gabinetu do potrzeb pacjentek nie jest trudne, bo na rynku jest wiele rozwiązań, które mogą nas wesprzeć, np. możliwość zdalnego zaangażowania tłumacza polskiego języka migowego – mówi Joanna Bonarek-Sztaba, ginekolożka.
Pierwszy mobilny gabinet ruszył w Polskę w lipcu
W ramach kampanii „W kobiecym interesie” stworzony został pierwszy mobilny gabinet ginekologiczny dostosowany do potrzeb kobiet z różnymi niepełnosprawnościami (m.in. ruchu, wzroku czy słuchu), który posiada:
- podnośnik i wózek rehabilitacyjny,
- odpowiednią przestrzeń manewrową,
- opiekę przeszkolonego personelu pomocniczego, w tym asystenta medycznego,
- tłumacza polskiego języka migowego (online),
- niezbędne dokumenty i formularze przetłumaczone na alfabet Braille’a,
- niezbędne dokumenty i formularze przetłumaczone na polski język migowy,
- pętlę indukcyjną.
Jestem po badaniu w mobilnym gabinecie i „dało się”
– Zostałam przebadana, jak każda kobieta. Dzięki podnośnikowi weszłam na fotel ginekologiczny, co było dla mnie bardzo ważną sprawą, gdyż to kolejny krok w kierunku normalizacji funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami w Polsce – mówi Renata Orłowska.
W mobilnym gabinecie, w ramach akcji bezpłatnych badań, realizowany jest cykl konsultacji z bezpłatnym pakietem badań ginekologicznych (USG ginekologiczne, cytologia oraz test na obecność wirusa HPV, badanie piersi). Akcja bezpłatnych badań profilaktycznych dla kobiet odbywa się w lipcu w 3 województwach: pomorskim, kujawsko-pomorskim i wielkopolskim.
Informacje o tym, gdzie dokładnie odbywają się badania i jak się na nie zapisać, znajdują się na stronie www.wkobiecyminteresie.pl.
Akcja odbywa się w miastach:
Przypisy:
1. Raport „Profilaktyka zdrowia kobiet”, zrealizowany przez Mobile Institute na zlecenie Gedeon Richter Polska, marzec 2022 r.
2. Badanie zrealizowane przez Instytut ARC Rynek i Opinie na zlecenie Gedeon Richter Polska, maj-czerwiec 2022 r. CAWI, N= 201 kobiet z niepełnosprawnościami ruchu, wzroku i słuchu. Badanie zrealizowane we współpracy z Fundacjami: Avalon, Kulawa Warszawa, Integracja, Polskim Związkiem Głuchych oraz Polskim Związkiem Niewidomych.
3. Liczba gabinetów zarejestrowanych w ogólnopolskich bazach gabinetów dostępnych dla kobiet z niepełnosprawnościami na stronach dostepnaginekologia.pl oraz mapadostepnosci.pl, dane z lutego 2022 r.
