Go to content

Psychopata i socjopata. Czy wiesz, co ich różni? Jak ich rozpoznać?

Fot. iStock/Kontrec

Odnoszę czasami wrażenie, że mylimy pojęcie socjopaty z psychopatą, nie do końca zdając sobie sprawę, co wyróżnia te typy osobowości.

Okazuje się, że istnieją pewne ogólne podobieństwa, a także różnice między nimi. Zarówno socjopaci, jak i psychopaci lekceważą bezpieczeństwo i prawa innych. Oszustwo i manipulacja są głównymi cechami ich obu. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu psychopata lub socjopata niekoniecznie jest agresywny. Za to z pewnością definiują ich te cechy (muszą posiadać co najmniej trzy):

  • Regularnie łamie lub łamie prawo
  • Nieustannie kłamie i oszukuje innych
  • Jest impulsywny, nie ma sprecyzowanych planów na przyszłość
  • Bywa agresywny
  • Nie szanuje poczucia bezpieczeństwa innych ludzi
  • Jest nieodpowiedzialny, nie wywiązuje się z finansowych zobowiązań
  • Nie czuje wyrzutów sumienia ani nie ma poczucia winy

Cechy psychopaty

Naukowcy zajmujący się psychologią na ogół wierzą, że jeśli ktoś jest psychopatą – już się taki urodził – to prawdopodobnie predyspozycja genetyczna. Psychopatia może być związana z fizjologicznymi różnicami w mózgu. Badania wykazały, że psychopaci mają słabo rozwinięte te jego komponenty, które odpowiedzialne są za regulację emocji i kontrolę impulsów.

Psychopaci na ogół mają trudności z tworzeniem prawdziwych emocjonalnych relacji z innymi. Zamiast tego tworzą sztuczne, płytkie relacje, zaprojektowane tak, aby manipulować ludźmi dla swoich własnych potrzeb. Dla nich jesteśmy jak pionki, które służą do osiągnięcia celów psychopaty. Rzadko miewają poczucie winy, bez względu na to, jak bardzo ranią innych.

Wiadomo, że takiego psychopatę raczej bez trudu byśmy rozpoznali. Prawda jest jednak taka, że psychopaci mogą być przez nas postrzegani jako czarujący i godni zaufania, mają stałą pracę. Niektórzy nawet założyli rodziny, stworzyli pozornie szczęśliwą relację ze swoim partnerem czy partnerką.

Jeśli zaś chodzi o socjopatów – eksperci uważają, że taka osobowość jest wynikiem czynników środowiskowych, takich jak patologiczne dzieciństwo i okres dojrzewania, w domu, w którym była przemoc – fizyczna i emocjonalna.

Socjopaci na ogół wydają się być bardziej impulsywni i niekonsekwentni w swoim zachowaniu niż psychopaci. Chociaż niektórzy socjopaci mogą mieć również problemy z tworzeniem bliskich relacji, to jednak odnajdują się w grupie podobnie myślących osób. W przeciwieństwie do psychopatów większość socjopatów  raczej nie zagrzewa nigdzie dłużej miejscaw pracy, nie ma także normalnego życia rodzinnego.

Kto jest bardziej niebezpieczny?

Zarówno psychopaci, jak i socjopaci stanowią zagrożenie dla społeczeństwa, często starają się żyć normalnie, radząc sobie z swoimi zaburzeniami. Jednak psychopatia jest prawdopodobnie bardziej niebezpiecznym zaburzeniem, gdyż psychopaci właściwie nie doświadczają poczucia winy za to, co robią. To psychopata bez emocjonalnego zaangażowania krzywdzi i rani innych. Zresztą wielu seryjnych zabójców, to właśnie psychopaci.

Okazuje się, że 3% wszystkich ludzi na ziemi może kwalifikować się do rozpoznania aspołecznego zaburzenia osobowości. Psychopatia i socjopatia częściej występuje wśród mężczyzn, a spowodowana jest z często z nadużywaniem alkoholu lub innych używek.


źródło: Psychcentral