Witamina C (kwas askorbinowy) nie jest syntetyzowana przez organizm człowieka. To oznacza, że trzeba ją dostarczać z zewnątrz wraz z pożywieniem lub dostępnymi w aptekach preparatami [1]. Dotyczy to zarówno osób dorosłych, jak i dzieci, u których jej niedobór może wywołać szereg negatywnych konsekwencji. Jakich? Dowiedz się więcej.
Rola witaminy C w rozwoju dziecka
Witamina C w organizmie dziecka uczestniczy w wielu ważnych procesach biologicznych. Jej najważniejsze funkcje obejmują:
- wspieranie produkcji kolagenu, czyli niezbędnego składnika budulcowego kości, skóry, chrząstek stawowych, ścięgien, siatkówki i rogówki [2];
- stymulowanie prawidłowej pracy układu odpornościowego [3];
- podnoszenie poziomu witaminy E [2];
- skracanie i łagodzenie przebiegu przeziębienia w sytuacji intensywnego wysiłku fizycznego [4];
- syntezę hormonów steroidowych i karnityny [2];
- lepsze wchłanianie żelaza i tym samym ochronę przed zachorowaniem na anemię [2];
- zmniejszanie ryzyka chorób, których przyczyną jest stres oksydacyjny (np. nowotworów i chorób układu krążenia) [5];
- uczestnictwo w przemianie aminokwasów [2];
- utrzymanie zdrowych dziąseł [3];
- wpływ na szybsze gojenie się ran i złamań kości [2];
Skutki niedoboru witaminy C w organizmie dziecka
Dziecko, które cierpi na niedobór witaminy C w organizmie, może doświadczać zróżnicowanych reakcji. Najczęściej są to [2]:
- osłabienie organizmu i zwiększona podatność na infekcje;
- ogólne zmęczenie;
- bóle mięśni;
- utrata apetytu, zmniejszone łaknienie;
- stany zapalne dziąseł, krwawienia;
- anemia;
- osłabienie naczyń krwionośnych oraz występowanie krwawych wybroczyn w różnych narządach.
Długotrwały niedobór witaminy C w organizmie dziecka może doprowadzić do wielonarządowej choroby – szkorbutu. Na szczęście w krajach rozwiniętych praktycznie nie obserwuje się już przypadków zachorowań [5].
Kiedy podawać dziecku witaminę C?
Niedobór witaminy C może być stwierdzony podczas konsultacji lekarskiej. W razie potrzeby lekarz zaleca suplementację lub leczenie. Należy pamiętać, że witamina C dla niemowlaka i małych dzieci powinna mieć przyjazną dla dziecka formulację preparatu, co ułatwi jego przyjmowanie.
Zdarza się, że suplementacja witaminy C jest niezbędna do wsparcia organizmu. Dotyczy to zwłaszcza osób, które:
- są regularnie narażone na bierne palenie [5];
- mają obniżoną odporność [5];
- intensywnie uprawiają sport (przy długotrwałym wysiłku fizycznym) [3];
- mają problemy z wchłanianiem żelaza lub cierpią na niedokrwistość [5];
- cierpią na zaburzenia łaknienia [3];
- zmagają się z trudno gojącymi się ranami [5];
- są w okresie rekonwalescencji [5].
Ile witaminy C potrzebują dzieci?
Zgodnie z zaleceniami przedstawicieli Instytutu Żywności i Żywienia, normy zapotrzebowania na witaminę C są uzależnione od wieku i płci dziecka. W przypadku niemowląt ustalono wystarczające spożycie (AI) na poziomie [5]:
- 20 mg witaminy C na dobę – wiek 0-6 miesięcy;
- 20 mg witaminy C na dobę – wiek 7-11 miesięcy.
W przypadku starszych dzieci dzienne spożycie witaminy C (RDA) wynosi [4]:
- 40 mg dla dzieci od 1 do 3 lat:;
- 50 mg dla dzieci od 4 do 9 lat;
- 50 mg dla chłopców od 10 do 12 lat;
- 75 mg dla chłopców od 13 do 18 lat;
- 50 mg dla dziewcząt od 10 do 12 lat;
- 65 mg dla dziewcząt od 13 do 18 lat.
Jednocześnie podkreśla się znaczenie zdrowej diety i urozmaiconych jadłospisów w odżywianiu dzieci i zapobieganiu niedoborom witaminy C [6].
Na zlecenie Juvit.
Bibliografia:
[1] Kilka faktów o witaminie C, 2021 (witryna internetowa: https://mgr.farm/nauka/kilka-faktow-o-witaminie-c/ (dostęp: 03.10.2023)).
[2] Wnęk D., Witamina C (kwas askorbinowy): niedobór i nadmiar, właściwości. Jakie produkty żywnościowe mają najwięcej witaminy C?, 2023, (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/63300,witamina-c (dostęp: 03.10.2023)).
[3] Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015:61, s. 419-425.
[4] Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism nr 1(2)/2016, s. 22-34.
[5] Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i in., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020, 190-196.
[6] Kostecka M., Kostecka J.; Kontrowersje związane ze stosowaniem suplementów diety w grupie dzieci zdrowych; BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLVIII, 2015, 1, str. 59 – 67.
