Zapalenie oskrzeli to infekcja, którą każdy choć raz przechodził. Chorują na nią zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Najczęściej do zakażenia dochodzi jesienią i zimą, gdy jesteśmy bardziej narażeni na atak wirusów. Czym jest dokładnie zapalenie oskrzeli, jakie objawy powoduje i na czym polega leczenie?
Jest to jedna z powszechnych wirusowych infekcji dotykających dolne drogi oddechowe. Statystyki podają, że jest to najczęstsze rozpoznanie u pacjentów skarżących się na ostry kaszel.
W zależności od czasu trwania infekcji, zapalenie oskrzeli dzielimy na trzy typy:
- ostre (<3 tyg.) – najczęściej wywołują je wirusy;
- podostre (3–8 tyg.) – bywa efektem nadreaktyności oskrzeli po przebytym zakażeniu albo zakażeniem krztuścem;
- przewlekłe (>8 tyg.) – wynika z wpływu szkodliwych czynników środowiskowych (palenie tytoniu, wdychanie chemikaliów i szkodliwych oparów), oraz z nawracających infekcji górnych dróg oddechowych.
Zapalenie oskrzeli – przyczyny
Stan zapalny w oskrzelach zazwyczaj wywołują wirusy (wirus grypy A, grypy B, paragrypy, RSV, koronawirusy, adenowirusy i rynowirus) odpowiedzialne za rozwój przeziębienia i grypy. Znacznie rzadziej przyczyną jest zakażenie bakteriami atypowymi (Mycoplasma pneumoniae i Chlamydophila pneumoniae), co wynosi mniej niż 10 % przypadków zachorowań.
Zapalenie oskrzeli może nastąpić jako powikłanie po przebytym przeziębieniu. Wirusy odpowiedzialne za przeziębienie mogą zająć dolne drogi oddechowe i wywołać stan zapalny w oskrzelach. Osłabiony organizm jest bardziej podatny na rozwój choroby, dlatego ważne jest, by nie bagatelizować objawów infekcji.
Zapalenie oskrzeli – objawy
Choroba wywołuje objawy podobne do silnego przeziębienia lub grypy. Istnieją jednak pewne różnice, które wskazują, że wizyta u lekarza może stać się konieczna:
- uporczywy kaszel – towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny, o śluzowym lub ropnym charakterze,
- gorączka,
- ogólne złe samopoczucie i osłabienie,
- rzadziej objawy grypopodobne, takie jak ból mięśni,
- niekiedy pojawia się świszczący oddech,
Podczas badania stetoskopem lekarz może usłyszeć świsty, furczenia lub rzężenia. Zapalenie oskrzeli i objawy ustępują stopniowo, zazwyczaj do 6-7 dni. W pewnych przypadkach kaszel może trwać nawet 2-3 tygodnie.
Zapalenie oskrzeli – objawy, które zmuszą do wizyty u lekarza
Do lekarza należy się obowiązkowo zgłosić, kiedy zapalenie oskrzeli powoduje objawy nasilone, niepokojące, takie jak:
- świszczący oddech i duszność,
- silny ból w klatce piersiowej, nasilający się przy wdechu,
- utrzymująca się dłużej niż kilka dni gorączka powyżej 38oC,
- utrzymywanie się objawów ponad 7 dni.
Fot. iStock
Zapalenie oskrzeli – leczenie
Lekarz stawia diagnozę na podstawie badania fizykalnego. W pewnych przypadkach zlecane jest wykonanie RTG klatki piersiowej, by wykluczyć zapalenie płuc. Po postawieniu diagnozy, lekarz zaleca standardowe sposoby leczenia.
Zapalenie oskrzeli – leczenie:
- chorym zaleca się odpoczynek w domu,
- w przypadku gorączki wypijanie dużej ilości niegazowanych płynów, oraz przyjmowanie doraźnie paracetamolu,
- w razie kaszlu z odkrztuszaniem wydzieliny, można zastosować leki ułatwiające odkrztuszanie. Zmniejszają one lepkość wydzieliny i ułatwiają jej usuwanie,
- w przypadku suchego kaszlu bez wydzieliny z oskrzeli, zalecane są leki przeciwkaszlowe,
- chorzy z dusznością i/lub nasilonym kaszlem mogą otrzymać zalecenie stosowania leków rozkurczających oskrzela. Dzieje się tak w przypadku obturacji oskrzeli, czyli ich zwężenia.
Leczenie nie wymaga stosowania antybiotyków, są wręcz niezalecane, jako efekt zakażenia wirusami. antybiotyki nie przynoszą poprawy w ostrym zapaleniu oskrzeli i nie powinny być stosowane. Nadmierne przyjmowanie antybiotyków może skutkować powstaniem szczepów bakterii opornych na leczenie antybiotykami.
Zapalenie oskrzeli u dziecka
Infekcja u dziecka również w większości przypadków wynika z ataku wirusów. U dziecka choroba objawia się zazwyczaj niewysoką gorączką i kaszlem – najpierw suchym, a następnie mokrym, odrywającym się. Często się zdarza, że maluchy nie potrafią odkrztusić i pozbyć się wydzieliny, więc ją połykają. To może prowadzić do pojawienia się wymiotów. Dzieci uskarżają się często również na utratę apetytu, osłabienie, przyspieszony oddech.
Podobnie, jak w przypadku osób dorosłych, jeśli stwierdzono zapalenie oskrzeli, leczenie u dziecka przebiega objawowo. Zalecane są leki ułatwiające odkrztuszanie i przeciwgorączkowe. Warto pomyśleć o zastosowaniu nawilżacza powietrza, oraz częstym wietrzeniu pomieszczenia. Chłodne i wilgotne powietrze zmniejsza obrzęk błon śluzowych dróg oddechowych oraz ułatwia odkrztuszanie. Dziecko, podobnie jak osoby dorosłe, powinny odpoczywać w łóżku do momentu ustąpienia dolegliwości.
Fot. iStock
Powikłania po zapaleniu oskrzeli
Najczęstszym i najbardziej niebezpiecznym powikłaniem zapalenia oskrzeli jest zapalenie płuc. Innymi powikłaniami, szczególnie przy przewlekłym zapaleniu oskrzeli mogą być: problemy kardiologiczne oraz PChOP ( Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc).
