Dzieci od najmłodszych lat oswajane są z technologią komputerową. Smartfony, tablety, laptopy już dla trzylatka bywają codziennością. Korzystają z tego jego rodzice, a wkrótce i dziecko zaczyna oglądać pierwsze bajki online i klikać w gry. A im dziecko jest starsze, tym więcej czynności w internecie potrafi samodzielnie wykonać. Wraz z dojrzewaniem, usamodzielnianiem się i potrzebą kontaktów z grupą, przychodzi także czas na przygody na portalach społecznościowych. To dla młodych możliwość kontaktów ze znajomymi, dostępu do bieżących informacji, wysyłania zdjęć, filmików, dzielenia się przeżyciami i emocjami. Niestety, świat wirtualny bywa niebezpieczny – tak jak i rzeczywisty, należy więc przygotować dziecko jak najlepiej do mądrego korzystania z nowych mediów.
Ograniczenia wiekowe – chyba tylko w regulaminach
Badanie zrealizowane przez TNS na zlecenie Orange we współpracy z Fundacją Orange i Fundacją Dzieci Niczyje jasno określa, że aż 90% młodzieży w wieku 13-15 lat i korzysta z Facebooka. Co więcej, aż 67% dzieci w wieku 10-15 lat, korzysta z serwisów społecznościowych w ogóle. To bardzo dużo!
Z troski o bezpieczeństwo oraz dojrzałość młodych użytkowników portale społecznościowe określają w regulaminach granicę wieku dla użytkowników. Jeden z najpopularniejszych serwisów, Facebook, wprowadził zasadę, że tylko osoby powyżej 13. roku życia mogą mieć w nim konto. W praktyce ma to minimalne znaczenie, ponieważ granica wieku nie zawsze jest weryfikowana, mimo że Facebook szczególną uwagą otacza najmłodszych użytkowników. W efekcie, często też za wiedzą rodziców, na Facebooku aktywne są dzieciaki w wieku 9 czy 10 lat.
Dlaczego dzieci i młodzież tak bardzo wciągają portale społecznościowe?
Facebook to nie jedyny serwis który przyciąga młodszych i starszych użytkowników. Wielką popularnością cieszy się także komunikacja poprzez Instagram, Vine i Snapchat. Młodzież przyciągają do nich opcje darmowego i ekspresowego zamieszczania w sieci nagranych przez siebie krótkich filmików czy wrzucania fotografii z telefonów. W rozumieniu dzieci to lekka i przyjemna zabawa, (czasami służąca także zwrócenia na siebie uwagi oraz sprawdzeniu popularności własnej osoby).
To oczywiście nie jedyny wyznacznik potrzeby zaistnienia dziecka na portalach społecznościowych. Dziecko może uczyć się w ten sposób relacji między rówieśnikami, co ma szczególną wartość gdy znajomości pielęgnowane są równocześnie i w sieci i poza nią. Przynależność do tego typu portali otwiera również możliwość łatwego dostępu do ciekawych treści i informacji. Funkcjonowanie w ramach grup tematycznych, pozwala pogłębiać wiedzę i wymieniać się wiadomościami z rówieśnikami. Dzieciaki należące do grupy skupiającej osoby z danej klasy, mogą szybko dowiedzieć się, co zostało zadane lub upewnić się odnośnie zakresu planowanego sprawdzianu.To szybka i prosta, a także niezobowiązująca forma kontaktów rówieśniczych.
Uświadom dziecku, jak ważna jest troska o bezpieczeństwo w internecie
Gdy dziecko podejmuje kontakty w świecie wirtualnym, rodzice powinni wspólnie z młodym internautą ustalić pewne zasady i porozmawiać o cyberprzygodach. Warto pamiętać, że to co jest głównym założeniem mediów społecznościowych – możliwość komunikowania się bez ograniczeń, pewne ograniczenia powinno mieć. Naucz dziecko, czym jest bezpieczeństwo w portalach społecznościowych i uświadom konsekwencje nieprzemyślanych działań, zanim do nich dojdzie.
Możliwość publikowania treści dostępnych dla innych internautów to często automatyczny odruch, przy którym dzieci i młodzież się nie zastanawiają. W ich mniemaniu, post czy zdjęcie wrzucone do sieci, będzie w niej do momentu, gdy sami jego nie skasują. Niestety, to, co raz pojawiło się w internecie, może z niego nigdy nie zniknąć, ponieważ raz udostępnione treści mogą zostać skopiowane i zapisane na urządzeniach innych użytkowników. Co więcej, materiały ośmieszające bądź zbyt intymne, mogą trafić w niepowołane ręce i stać się w przyszłości źródłem problemów.
Wytłumacz dziecku, dlaczego tak istotne są ustawienia prywatności konta. Niech ma ono świadomość, że informacje czy posty o statusie publicznym będą widoczne także dla obcych osób. Tymczasem dostęp do pewnych zdjęć czy filmów powinien być ograniczony dla wybranej, zaufanej grupy użytkowników. Podobnie z hasłem – nie powinien znać go nikt poza dzieckiem, i rodzicami, jeśli zawrą między sobą taką umowę. Dzięki temu konto będzie zabezpieczone przed kradzieżą danych czy też złośliwymi działaniami np. wstawianiem bez wiedzy użytkownika obraźliwych czy wulgarnych postów, z których to dziecko będzie musiało się wytłumaczyć.
Dla własnego bezpieczeństwa, ale i ze względu na bezpieczeństwo całej rodziny, dziecko musi wiedzieć, że są dane – numer telefonu, adres, którymi nie powinno się dzielić online, a na pewno nie z nowo poznanymi w sieci osobami. W ten sposób zapobiegniecie sytuacji, w której ktoś obcy mógłby czekać na dziecko pod domem lub wydzwaniać na jego numer telefonu.
Uczul dziecko na kwestię kultury w komunikacji na portalach społecznościowych. Złudne poczucie anonimowości i bezkarności często skutkuje śmielszymi komentarzami, czy wręcz atakami na innych użytkowników, a to wyrządza ogromną krzywdę. Samo dziecko może również stać się celem ataku czy próby ośmieszenia, rówieśnicy tak samo jak w realu tak w sieci mogą plotkować, obmawiać czy wyśmiewać Wyjaśnij dziecku pojęcia hejtu oraz cyberprzemocy, aby umiało was powiadomić, gdy zaczyna dziać się coś niepokojącego.
Bądź świadomym rodzicem
Naucz dziecko zasady ograniczonego zaufania i zasad bezpieczeństwa. Niech świat wirtualny nie staje się zamkniętym światem, uczestniczcie w nim razem, ty, jako czujny opiekun, a dziecko jako mądry użytkownik sieci.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zasad bezpieczeństwa na portalach społecznościowych, skorzystaj z bezpłatnego kursu internetowego dla rodziców i opiekunów Bezpiecznie Tu i Tam, który przygotowała Fundacja Orange. Kurs dostępny jest pod adresem: http://www.fundacja.orange.pl/kurs