Akademia Malucha Alantan, pomysłodawca i główny organizator kampanii społeczno-edukacyjnej „Położna na medal”, zapytał internautki o to, jak oceniają opiekę położnych w czasie ciąży, porodu i połogu. Z ankiety internetowej wynika między innymi, że 69,8 proc. mam miało możliwość kontaktu skóra do skóry, a 82,4 proc. kobiet wysoko ocenia poszanowanie prywatności i zapewnienie przez położną poczucia intymności w trakcie porodu. Ankietę przeprowadzono od połowy października do połowy listopada ubiegłego roku.
Pacjentka wyjątkowej troski
Kobieta spodziewająca się dziecka jest wyjątkowym pacjentem. Trzeba o nią zadbać w szczególny sposób, zarówno w czasie ciąży, porodu jak i połogu. Kampania „Położna na medal” od 2014 roku mówi, jak powinna wyglądać opieka okołoporodowa na wysokim poziomie. Jakie są obowiązujące standardy i z jakich praw mogą korzystać przyszłe mamy. To o tyle ważne, że w świetle przepisów dotyczących standardów opieki okołoporodowej z 2017 roku, prawidłową ciążę kobiety może prowadzić nie tylko lekarz ginekolog, ale także położne. A to sprawia, że z roku na rok ich rola i kompetencje rosną.
Organizatorzy kampanii od 16 października do 17 listopada 2019 roku, na oficjalnym profilu na Facebooku, zorganizowali ankietę zaadresowaną do kobiet, które urodziły przynajmniej jedno dziecko. Odpowiedzi w ankiecie „Opieka nad kobietą ciężarną podczas porodu i połogu” udzieliło 431 matek.
Opieka przed porodem: spotkania, edukacja i plan
Ankieta pokazała, że 51 proc. kobiet spotkało się z położną przed porodem, a aż 55,9 proc. z nich spotkało się z nią więcej niż 4 razy. Warto podkreślić, że w nowych standardach opieki okołoporodowej duży nacisk stawiany jest właśnie na edukację przedporodową. Według standardów, ciężarna pomiędzy 21 a 26 tygodniem powinna wybrać położną środowiskową, której zadaniem będzie pomoc w przygotowaniu do porodu oraz połogu, a także do późniejszej opieki nad nowo narodzonym dzieckiem.
35,7 proc. ankietowanych mam wskazało, że położna pomogła im przygotować plan porodu. Jednak większość, bo 64,3 proc. nie otrzymała takie wsparcia. Standardy mówią, że przyszła mama powinna przed porodem przygotować plan, ale nie musi go przygotowywać razem z położną środowiskową. Warto dodać, że kobieta decydująca się na przygotowanie planu porodu powinna uwzględnić w nim oczekiwania związane m.in.: z ochroną krocza, preferowaną pozycją czy sposobami łagodzenia bólu.
Opieka podczas porodu: wsparcie i intymność
Jak pokazuje przeprowadzona w ramach kampanii „Położna na medal” ankieta, 33,9 proc. kobiet wybrało do porodu szpital, w którym praktykę lekarską ma lekarz prowadzący. 30,6 proc. zdecydowało się na szpital najbliższy miejsca zamieszkania, 19,7 proc. na szpital, który posiada sprzęt dla noworodków. Z kolei 15,8 proc. wybrało placówkę medyczną bazując na rekomendacjach bliskich i koleżanek. Decyzja o wyborze miejsca porodu w Polsce należy do decyzji przyszłej mamy. Wiele kobiet wybiera konkretny oddział, opierając się na jego statystykach okołoporodowych, dostępnej aparaturze, dobrych opiniach o personelu medycznym.
Aż 91,9 proc. mam, które odpowiedziały na pytania, zadeklarowało, że nie skorzystały z możliwości wykupienia prywatnej opieki położniczej. Tylko pozostały 8,1 proc. kobiet wskazał, że ich wyborem była płatna współpraca z położną. Warto podkreślić, że w każdym szpitalu położniczym są obecne położne, a ich ilość jest uzależniona od wielkości oddziału.
Zdaniem ankietowanych mam, położna była pomocna podczas porodu. Taką odpowiedź zaznaczyło 76,3 proc. kobiet. Ogromna większość stwierdziła także, że położna szanowała jej prywatność i poczucie intymności – 82,4 proc. Duża liczba ankietowanych, bo aż 331 wskazało (76,3 proc), że położna na bieżąco informowała je o postępach porodu. Wyniki uzyskane w ramach ankiety dotyczącej opieki nad ciężarną podczas porodu wskazują, że położne są dla kobiety wsparciem i towarzyszą im na drodze do tych ogromnych zmian, jakie wiążą się z narodzinami dziecka i wejściem w nową, rodzicielską rolę.
W pytaniu „Jak wyglądało wsparcie położnej podczas porodu?” ankietowane mogły zaznaczyć dwie odpowiedzi. Wyniki pokazały, że dla rodzącej, zdecydowanie największym wsparciem podczas porodu było wsparcie emocjonalne położnej (53,6 proc.), a także pomoc w kontrolowaniu oddechu (53,1 proc.). Ważne było też pokazywanie technik łagodzenia bólu (44,5 proc.).
Akademia Malucha Alantan zapytała mamy także o to, czy położna umożliwiła im kontakt z noworodkiem skóra do skóry. Większość – 69,8 proc. – wskazała odpowiedź pozytywną. Jak wskazują położne, laureatki konkursu, ten niepowtarzalny moment pierwszego spotkania z dzieckiem po porodzie jest zwieńczeniem długiego czasu oczekiwania i przygotowywania się na jego przyjście na świat. Najważniejszą potrzebą nowo narodzonego dziecka jest bliski, nieprzerwany kontakt z matką. Maleństwo, aby odpocząć po trudach porodu i łagodnie zadomowić się w świecie, w którym wszystko jest dla niego nowe, potrzebuje ciepła ciała matki, jej głosu, łagodnego kołysania i bicia serca. Przebieg pierwszych minut i godzin po porodzie to kluczowy i niepowtarzalny moment. Rodzi się szczególna więź między mamą i jej dzieckiem, oraz wzmacnia się instynkt macierzyński.
Przeprowadzona na Facebooku ankieta pokazała też, że 68 proc. kobiet dostało pomoc w przystawieniu dziecka do piersi. Mamy otrzymały też wsparcie w problemach laktacyjnych, a 59,2 proc. otrzymało również informacje na temat korzyści i metod karmienia piersią. Odpowiedzi pokazują, jak dużą rolę w promowaniu karmienia piersią odgrywają położne. One same podkreślają, że właściwe przygotowanie i edukacja kobiety w tematach związanych z laktacją i korzyściami wynikającymi z karmienia piersią, wpływają na wydłużenie czasu karmienia dziecka.
Opieka po porodzie: pielęgnacja i karta stanu emocjonalnego
Nowe standardy opieki okołoporodowej przewidują minimum cztery wizyty pilotażowe położnej środowiskowej. Z ankiety wynika, że aż 121 (28,1 proc.) z 431 mam skorzystało z wizyt aż sześć razy, 13 proc. pięć razy, 22,7 proc. cztery razy i 13,5 proc. wizytowanych było trzykrotnie. Warto podkreślić, że położne środowiskowe poza wsparciem, edukacją i pomocą mamie w pielęgnacji, laktacji i opieki nad dzieckiem, powinny również przeprowadzić kartę stanu emocjonalnego kobiety w okresie połogu. Podczas sprawowania opieki nad kobietą, powinny zwracać uwagę na każdy szczegół i z uwagą wsłuchiwać się w potrzeby pacjentki. Jak wynika z odpowiedzi, położna sprawuje odpowiednią opiekę nad dzieckiem, jednak nie skupia się na stanie emocjonalnym mamy. 65,4 proc. kobiet wskazało, że nie została u nich przeprowadzona karta stanu emocjonalnego.
Fot. Materiały prasowe
“Położna na medal” to kampania społeczno-edukacyjna prowadzona od 2014 roku. Zwraca uwagę na kwestie związane z koniecznością podnoszenia standardów i jakości opieki okołoporodowej w Polsce poprzez edukację i promocję dobrych praktyk. Jej istotnym aspektem jest również podnoszenie świadomości społecznej na temat roli położnych w opiece okołoporodowej.
Jednym z kluczowych elementów kampanii jest konkurs na najlepszą położną w Polsce. Zgłoszenia do tegorocznej, szóstej edycji konkursu przyjmowane były od 1 kwietnia do 31 lipca 2019 r. Głosy na nominowane położne można było oddawać od 1 kwietnia do 31 grudnia 2019 roku. Oddawanie głosów odbywało się na stronie www.poloznanamedal.info
Patronat honorowy nad kampanią i konkursem objęła Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Patronat merytoryczny sprawują: Polskie Towarzystwo Położnych, Fundacja Rodzić po Ludzku oraz Stowarzyszenie Dobrze Urodzeni. Mecenasem kampanii jest marka Oktaseptal.
