Na etapie rozszerzania diety na młodego smakosza czekają kulinarne przygody z warzywami, owocami, później zaś z produktami zbożowymi, mięsem czy nabiałem. Wprowadzenie zbóż do diety często wywołuje u rodziców wiele pytań. Które produkty zbożowe zawierają gluten? Czy jest on niezbędny w diecie najmłodszych? Czy należy obawiać się potencjalnej alergii? Kiedy wprowadzić go do jadłospisu niemowlęcia? Wszystkie te wątpliwości można rozwiać w zaledwie kilka minut – dokładnie tyle, ile zajmuje przeczytanie poniższych wskazówek.
Rola produktów zbożowych w diecie najmłodszych
Produkty zbożowe stanowią główne źródło węglowodanów w diecie, z których człowiek czerpie energię do prawidłowego funkcjonowania, a w przypadku dzieci – do prawidłowego rozwoju. Odpowiednio zbilansowana dieta powinna uwzględniać różnorodne produkty zbożowe, takie jak pieczywo (pełnoziarniste, ciemne oraz jasne), a także różnego rodzaju grube i drobne kasze, makarony, płatki zbożowe oraz ryż. Produkty te stanowią doskonałe źródło węglowodanów złożonych – w tym skrobi, błonnika, a także witamin z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak fosfor, wapń, magnez czy chrom. W żywieniu dzieci skrobia powinna być podstawowym węglowodanem. Jest ona dobrze trawiona, niemniej jej nadmiar w diecie może obciążać dojrzewający przewód pokarmowy. Istotnym składnikiem produktów zbożowych jest także błonnik, korzystnie wpływający na perystaltykę jelit oraz florę jelitową[1].
Co z tym glutenem?
Gluten to umowna nazwa białek roślinnych występujących w niektórych zbożach – pszenicy, życie, owsie oraz jęczmieniu. Wraz z mlekiem krowim, jajami kurzymi oraz soją i orzechami należy on do najczęstszych alergenów pokarmowych. Unikać go powinny zatem osoby ze stwierdzoną alergią bądź nietolerancją pokarmową, a także cierpiące na celiakię – przewlekłą chorobę zapalną jelita cienkiego o podłożu autoimmunologicznym.
Glutenu nie należy się jednak od razu obawiać, a tym bardziej wykluczać go z diety bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Występuje on bowiem w produktach istotnych w codziennym żywieniu człowieka. Należy wprowadzić go do jadłospisu malucha na etapie rozszerzania diety i – podobnie, jak w przypadku wszystkich innych grup produktów – uważnie obserwować reakcję dziecka na nowe pozycje w menu.
Gluten a rozszerzanie diety – krok po kroku
Urozmaicanie jadłospisu malucha nie musi być trudne. Ważne, by pamiętać o kilku prostych zasadach. Po pierwsze zaleca się, by wprowadzanie pokarmów uzupełniających rozpocząć się nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 17. tygodnia życia i nie później, niż w 26. tygodniu. Po drugie rozszerzanie diety najlepiej zacząć od warzyw. Dopiero później, po ok. 2 tygodniach, zaleca się wprowadzenie owoców. Taka kolejność ułatwia dziecku akceptację często specyficznego smaku jarzyn. Zaakceptowanie owoców zazwyczaj nie stanowi problemu dla dziecka ze względu na to, że są słodkie, a to właśnie z upodobaniem do smaku słodkiego przychodzimy na świat. Następnie przychodzi czas na wprowadzenie produktów zbożowych, także tych zawierające gluten.
Eksperci zalecają, by gluten wprowadzić do diety malucha w dowolnym momencie między 4. a 12. miesiącem życia. Na początku powinny być to małe ilości – pojedyncze łyżeczki, z czasem mogą być to coraz większe porcje. Dobrym pomysłem na pierwszy zbożowy smak będzie kaszka przeznaczona specjalnie dla najmłodszych smakoszy, ze wskazaniem wieku na opakowaniu. Taki produkt spełnia surowe normy jakości i bezpieczeństwa, dlatego jest odpowiedni w żywieniu niemowląt. Rodzice powinni uważnie obserwować reakcje dziecka na podawane mu produkty i skonsultować się z pediatrą, jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy. Uwagę opiekunów powinny zwrócić nudności, wymioty lub pokrzywka na skórze dziecka po spożyciu posiłku zawierającego gluten, a także trudności z układem oddechowym.
Jadłospis na pierwszy rok życia podany na talerzu
Dla wielu rodziców rozszerzanie diety dziecka wydaje się trudnym i skomplikowanym procesem. Tymczasem urozmaicanie menu malucha może być świetną przygodą i zabawą – szczególnie, jeżeli opiekunowie mają do dyspozycji gotową rozpiskę, która w prosty i graficzny sposób przedstawia, jak krok po kroku powinno się to odbywać. Taką pomocą jest właśnie kalendarz żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (0-36 miesiąc życia).Dokument dostępny jest dla każdego na www.1000dni.pl/kalendarz-zywienia.
[1] Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012, s. 28.
