Ponad 30% przedsiębiorstw w Polsce prowadzonych jest przez kobiety. – Może gdybyśmy wszystkie zamknęły swoje firmy, ktoś by w końcu zauważył nas i nasze problemy – mówi Jadwiga, która zdecydowała się prowadzić własny biznes. Urszula nigdy nie żałowała decyzji o podjęciu działalności, Inga też nie, choć, jak mówi, lekko nie jest.
Nie zatrudnię pracownika
Urszula prowadzi swoją działalność od ponad czterech lat. – Jestem architektem krajobrazów zielonych. Wcześniej pracowałam na etacie, jest to jednak branża, w której dużo osób decyduje się na własną działalność. Po urlopie postarałam się o środki unijne, otworzyłam firmę i oprócz projektowania zieleni prowadzę warsztaty z ceramiki – opowiada. Urszula powtarza, że nigdy nie cofnęłaby podjętej decyzji. Prowadzenie własnej firmy daje niezależność, pozwala na organizację czasu pracy, tak by pogodzić rozwój zawodowy z macierzyństwem i prowadzeniem domu. – Jednego jestem pewna, jeśli decydujesz się na własną działalność, to ważne, by twój partner miał stałą pracę, pewną wypłatę co miesiąc. To daje ci spokój i pewność, że nawet, gdy jeden miesiąc będzie gorszy, to i tak będziecie mieli z czego opłacić rachunki – tłumaczy Urszula, która widzi zdecydowanie więcej plusów, niż minusów w byciu sobie szefem. Kiedy skupiamy się na minusach słyszę: – Państwo chce podnieść minimalne wynagrodzenie, zlikwidować umowy zlecenia. To będzie powodować szukanie prawnych luk i naciąganie przepisów. Dziś mnie nie stać na zatrudnienie pracownika. Współpracuje ze świetnymi dziewczynami, które też prowadzą działalność. Mam to szczęście, że współdziałamy razem w jednej branży, a nie zwalczamy się – mówi Urszula.
Zatrudnienie jednak pracownika w małym przedsiębiorstwie wiąże się ze zdecydowanym wzrostem kosztów jego prowadzenia, na które najczęściej kobiet nie stać. A przecież to naturalne, że wraz z rozwojem firmy powinna iść możliwość zwiększenia zatrudnienia, przyjmowania tym samym większej ilości zleceń, budowania własnej marki. Tym bardziej, że firmy zakładane przez kobiety są najczęściej wynikiem ich pasji i zaangażowania. Potrzebą samorealizacji i niezależności. A bardzo często jedyną realną możliwością pogodzenia macierzyństwa z pracą.
Nie dostanę kredytu
– To jest jawna dyskryminacja. Kiedy byłam na etacie dostałam kredyt na mieszkanie, na działalności jestem zbyt dużym ryzykiem dla banku, choć moje dochody są znacznie wyższe – opowiada Jadwiga. Działalność założyła, ponieważ takie wymagania stawiał jej pracodawca. – To była moja wymarzona praca, więc bez mrugnięcia okiem zdecydowałam się na własną firmę. Okazało się, że zmieniła się strategia przedsiębiorstwa i zerwano współpracę z nami. Zostałam bez pracy, z własną działalnością. Bez możliwości zasiłku – mówi Jadwiga, która zajmuje się opracowaniem strategii marketingowych dla firm. – Nasze państwo zachęca do zakładania własnych firm, dało możliwość małego ZUS-u, możemy pozyskać środki unijne, czy z powiatowych Urzędów Pracy, ale na tym koniec. Otwierasz działalność i dalej martw się sam. Jesteśmy traktowani jak ludzie drugiej kategorii. Walczymy z bankami, Urzędami Skarbowymi, którym najłatwiej jest uderzyć w nas, najmniejszych.
Jadwiga nie rozumie, dlaczego do oceny jej zdolności kredytowej nie może przedłożyć wysokości podatków, które co miesiąc płaci. To one dają faktyczny obraz dochodów i jej możliwości wywiązania się z umowy kredytowej. Jak podkreśla – uczciwej umowy kredytowej. – Niestety bardzo często w zderzeniu się z naszą biurokracją poddajemy się, nie podejmujemy walki, tylko płacimy jakieś absurdalne kwoty, które nie wiadomo skąd się wzięły. Jadwiga wie, co mówi, bo od niej samej Urząd Skarbowy zażądał złożenia korekty w związku z prowadzoną przez nią ewidencją prowadzenia pojazdu. – Wiem, że nic złego nie zrobiłam, że prawo powinno być po mojej stronie. Mam płacić 3000 złotych tylko dlatego, że Urząd Skarbowy tego zażądał bez żadnych wyjaśnień? Mój prawnik przygotował pismo, w Urzędzie nikt nie wiedział, co ze mną i pismem zrobić. Ostatecznie zostało przyjęte. Tyle tylko, że ja miałam siedem dni na złożenie korekty, a Urząd Skarbowy ma UWAGA pięć lat na udzielenie mi odpowiedzi. Przecież to jakaś paranoja.
Boję się zajść w ciążę
Inga swoją działalność założyła już na studiach, znajomi pukali się w głowę, rodzice, którzy też prowadzą własną firmę, do dziś jej odradzają, ale ona czuła, że to dobry kierunek, przede wszystkim chciała odciążyć rodziców od utrzymywania jej i stać się niezależna. Najpierw jako studentka matematyki zaczęła udzielać korepetycji. Miała wiele zleceń, dlatego zdecydowała się rozłożyć ostatni rok studiów na dwa lata. Dzięki temu mogła prowadzić swoje korepetycje i kończyć szkołę. – Moja mama powtarzała mi, że mam znaleźć sobie normalną pracę, czyli na etat, żebym nie miała problemów z macierzyńskim, emeryturą. Ale gdzie ja w wieku 20 lat myślałam o takich rzeczach – opowiada Inga.
Rozwinęła swój biznes, wynajęła lokal na prowadzenie korepetycji, a raczej teraz już dodatkowych regularnych zajęć z matematyki na różnych poziomach edukacji. – Myślę, że odniosłam sukces, choć kiedy 1/3 swoich dochodów muszę oddać państwu, to nie ukrywam, że mnie to frustruje, zwłaszcza, że ZUS-u nie interesuje, ile zarobię w danym miesiącu. Dlaczego wysokość składek nie może być uzależniona od dochodów? Inga podobnie jak Jadwiga boryka się z problemem kredytu, o który stara się wraz z mężem. Ona wie, że mogłaby spłacić pożyczkę szybciej niż bank by tego wymagał, ale cóż, przez jej bardzo dobrze prosperującą działalność , jako małżeństwo mogą nie otrzymać kredytu. – Do tego wszystkiego dochodzi myśl o dziecku. Kiedy zdecydowałabym się zostać mamą, a coraz bardziej tego pragnę, dostałabym na macierzyńskim 1000 złotych, a koszt utrzymania mojej firmy to minimum 3000 złotych. Zupełnie nie wiem, co robić, żal mi zamykać tak dobrze prosperujący biznes, tylko po to, by iść na etat i mieć świadczenia.
Muszę liczyć się z ryzykiem
Wśród kobiet prowadzących działalność często słyszę, że kobiety nie zdają sobie sprawy z własnych praw i ograniczeń własnego biznesu. – Będę powtarzać, że jeśli nie umiesz stworzyć sama własnego biznes planu, to nie baw się w prowadzenie firmy – mówi Urszula, która też podkreśla, że do prowadzenia biznesu trzeba mieć predyspozycje. – Nie każdy sprawdza się w organizacji własnego czasu pracy, czy jest przebojowy. Nigdy nie zrezygnowałabym z działalności, ale wiem, ile ona wymaga ode mnie zaangażowania. Czasami trzeba coś dać za darmo, żeby to później przyniosło finansowe korzyści. Niektórym się wydaje, że o założę firmę i klienci oraz zlecenia same do nich przyjdą. Warto zrobić dobre rozpoznanie rynku. Sprawdzić konkurencyjność swoich usług, ustalić potencjalnych odbiorców, policzyć koszty. Często nie warto zaczynać od dużego przedsięwzięcia, tylko zaczynać małymi kroczkami. Zamiast otwierać salon kosmetyczny, który będzie generować koszty, pojeździć do klientek po domach, wyrobić sobie markę – podpowiada Urszula.
Politycy są oderwani od rzeczywistości
Jadwiga przed prowadzeniem własnej działalności, pracowała blisko polityków. Do dziś ma wśród nich znajomych. – Zdumiewa mnie, jak politycy, którzy ustanawiają nasze prawo są oderwani od rzeczywistości. Oni często nie mają kompletnie pojęcia nad czym głosują. Dostają projekt ustawy nie zdając sobie sprawy, jakie skutki dla takich przedsiębiorców jak my może przynieść podjęta przez nich decyzja. Jadwiga ma poczucie misji, wie, że to w kobietach tkwi wielki potencjał, także w budowaniu polskiej gospodarki. – Kto z nas zakładając działalność wie, że kiedy powinie nam się noga zostajemy z niczym, bez prawa do zasiłku? Mówią, że chcą ukrócić proceder naciągania budżetu państwa na wypłacanie zasiłku macierzyńskiego kobietom, które zakładają działalność zachodząc w ciążę. Tyle tylko, że ten proceder dotyczy zaledwie 1% wszystkich przedsiębiorczych kobiet w Polsce, więc o czym my rozmawiamy? Kobiety prowadzące działalność często z obawami wysłuchują coraz to nowszych pomysłów rządzących. – Czy mamy wszystkie zamknąć działalność, żeby nasze państwo przekonało się, jaką siłę ekonomiczną stanowimy? Przez to, że jesteśmy kobietami pracującymi, matkami, żonami, nie mamy czasu walczyć o swoje, a powinnyśmy. Brakuje mi organizacji zrzeszającej kobiety, które będą realnie walczyć o swoje prawa. Kobiety prowadzące z sukcesem swoją działalność to wykształcone i mądre dziewczyny. Gdybyśmy stworzyły bez względu na swoje poglądy, ale mając na uwadze nasz wspólny interes, organizację, która mówiłaby jednym głosem, może wtedy byłoby nam łatwiej wywalczyć słuszne dla nas prawa.