Współczesność i wszechobecny pęd do doskonałości sprawia, że wiele poświęcamy chcąc osiągnąć założone cele. Pragniemy być piękni i młodzi, nie zważając na naturalny upływ czasu. Próbujemy podporządkować się za wszelką cenę pewnym schematom, które towarzyszą nam na każdym kroku.
Bo przecież, gdy mówimy o kobiecie sukcesu, mamy na myśli szczupłą, zadbaną bizneswoman, której niestraszne są nadgodziny w pracy, a nie przeciętną kobietę opiekującą się całymi dniami dziećmi. Chcąc dopasować się do sztywnych ram ideału, łatwo zgubić umiar. Wtedy sięgamy po środki, które bez względu na konsekwencje mają ułatwić skok do lepszego życia. Na skutek tego pojawiają się różne choroby, bo przepracowany organizm nie radzi sobie ze stresem. Psychika i emocje często bywają okaleczane przez nas samych, bo nagminnie pomijamy nasze potrzeby. Częstą konsekwencją tego są zaburzenia odżywiania, które mogą prowadzić do anoreksji, bulimii czy chorobliwej otyłości. Co gorsze, taka niszczycielska presja dotyka coraz młodsze kobiety, które coraz wcześniej przystępują do tego szalonego wyścigu po perfekcję.
Syndrom Gotowości Anorektycznej, czyli „preludium do anoreksji”
Anoreksja dotyczy przede wszystkim kobiet, i to w coraz młodszym wieku — przestają dziwić jej przypadki u dziewczynek poniżej 12 roku życia. Niełatwo jest wyłapać pierwsze sygnały, które świadczą o pierwszych problemach z zaburzeniem odżywiania. Zazwyczaj obraz anorektyczki, który mamy w głowie, kojarzy się jednoznacznie z osobą przeraźliwie chudą, a przecież do takiego skrajnego stanu chora doprowadza się długi czas. Jadłowstręt, czyli rzeczona anoreksja możliwa do zdiagnozowania jest o wiele wcześniej, zanim organizm znajdzie się na krawędzi wyniszczenia. Zanim jednak nastąpi najgorsze, pojawia się SGA, czyli Syndrom Gotowości Anorektycznej.
SGA zaobserwowała w swoich badaniach dr Beata Ziółkowska, określając trzy czynniki, które prowadzą do jego rozwoju:
- zaburzenia dystansu pomiędzy rodzicami i dzieckiem — nadmierna bliskość rodziców z dziećmi, nadopiekuńczość, brak samodzielności. Szkodzi także sytuacja odwrotna, gdy rodzice nie zauważają potrzeb dziecka, nie zapewniają wsparcia i uwagi, co skutkuje poczuciem osamotnienia dorastającej osoby. Często dziecku narzucane są wygórowane wymagania, popychanie do perfekcjonizmu, pozbawianie prawa do decydowania o sobie. W efekcie u dziecka pojawia się obniżona samoocena i zachowania typowe dla SGA.
- zaburzenia percepcji własnego ciała — zaniżona samoocena powoduje, że prawidłowo ważąca dziewczyna zaczyna się porównywać z koleżankami i zauważa mankamenty swojej figury. Myśli o sobie, że jest gorsza, grubsza, brzydsza, co dodatkowo ją negatywnie nakręca. W konsekwencji nadmiernie skupia się na swojej wadze, odsuwa się od otoczenia, zmienia swoje zachowanie na bardziej wycofane. Koncentruje się na swojej wadze i nastrój poprawia jej stosowanie coraz nowszych metod odchudzania.
- deficyt konstruktywnych strategii radzenia sobie ze stresem — w przypadku SGA (inaczej niż w anoreksji), zachowania anorektyczne pojawiają się nie ciągle, ale w sytuacjach stresowych. Życie obfituje jednak w stresujące momenty i zdarza się, że dziewczyna doświadcza bardzo często negatywnego postrzegania samej siebie. W dodatku młodzi ludzie nie potrafią sobie konstruktywnie radzić ze stresem i zachowania anorektyczne pojawiają się jako sposób na opanowanie narastającego napięcia. Uwagę zwraca fakt, że okresowo przejawiające się zachowania anorektyczne nie prowadzą do nieustannej redukcji masy ciała. Prawdopodobnie nie chodzi tu głównie o utratę kilogramów, ale o obniżenie napięcia. Uzyskiwane przy tym zainteresowanie i troski otoczenia utrwalają te zachowania jako sposób pokonywania trudnej sytuacji.
„Trudny wiek” czyli okres dorastania, w trakcie którego młoda osoba kształtuje swoją osobowość, może nasilać tendencję do pojawienia się Syndromu Gotowości Anorektycznej. W dodatku kultura masowa propaguje nierealistyczny wzorzec kobiecego piękna, łączony z wyjątkowo szczupłymi osobami, podczas gdy naturalnie dziewczęce i kobiece sylwetki najczęściej odbiegają w różny sposób od tego wykreowanego ideału.
Diagnoza SGA i co dalej?
Diagnoza SGA nie przesądza o wystąpieniu anoreksji, należy ją jednak traktować jako istotny czynnik ryzyka. SGA jest sygnałem o istnieniu trudności w funkcjonowaniu młodej osoby, a ignorowanie objawów prowadzi do ekspresji anoreksji. Aby zauważyć moment przejścia w chorobę, potrzebna jest obserwacja zachowań własnych i dziecka. Granica pomiędzy Syndromem Gotowości Anorektycznej a zachorowaniem na jadłowstręt jest bardzo cienka i łatwo jej nie zauważyć, a konsekwencje są bardzo poważne. W zapobieganiu problemu ważna jest współpraca ze specjalistą zajmującym się psychologią odżywiania, by uniknąć długiego leczenia osoby z pełnoobjawową anoreksją.
źródło: bonavita.pl, psychologia.amu.edu.pl, www.katarzynadudek.com
