Alergia krzyżowa może pojawić się po kontakcie z różnymi alergenami wziewnymi oraz pokarmowymi. Najczęściej dotyczy ona uczulenia na pyłki roślinne, które najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania. Jeśli u kogoś stwierdzono uczulenie na pyłki albo sierść zwierzaków, istnieje ryzyko rozwinięcia się również alergii na produkty typu: warzywa owoce lub mięso.
Z alergią krzyżową stykamy się, gdy przeciwciała IgE wytworzone przez organizm pierwotnie w kierunku jednego alergenu, rozpoznają podobne białko pochodzące z innego alergenu. W jednym czasie pojawia się reakcja alergiczna na co najmniej dwa alergeny.
Polskie Towarzystwo Alergologiczne szacuje, że ok 30% pacjentów uczulonych na pyłki roślin reaguje krzyżowo z pokarmami. Problem nasila się latem i wiosną, kiedy pylą najbardziej alergizujące drzewa, trawy i zboża. Objawy alergii krzyżowej w większości przypadków wyglądają podobnie, jak przy zwykłej alergii. Alergicy także w tym przypadku mogą uskarżać się na katar, kaszel, łzawienie oczu, zapalenie spojówek, pokrzywkę, wysypkę, swędzenie ust, opuchnięcie języka, a także mrowienie w gardle. Niekiedy pojawia się obrzęk krtani oraz duszność i w najgorszym przypadku, wstrząs anafilaktyczny. Najczęściej reakcja na alergię krzyżową ma przebieg łagodniejszy, choć nadal uciążliwy dla pacjenta.
8 zaskakujących alergenów krzyżowych
Zobaczcie, jakie alergeny chodzą parami. Pełną tabelę alergenów krzyżowych znajdziecie niżej.
Alergia krzyżowa – Roztocze kurzu domowego i owoce morza
Fot. iStock
Jeśli cierpisz na alergię spowodowaną obecnością roztoczy, bądź ostrożna, gdy owoce morza pojawią się na twoim talerzu. Alergeny z mięsa owoców morza są odporne na wysoką temperaturę, dlatego są bardzo niebezpieczne. Niektórzy reagują alergicznie nawet na sam zapach gotowanych skorupiaków, mięczaków, ślimaków czy głowonogów. Uczuleni na owoce morza, negatywnie mogą również reagować na ryby.
Alergia krzyżowa – Pyłki traw i pomidory
Fot. iStock
Klasyczne uczulenie na pyłki traw bardzo często idzie w parze z alergią na pomidory, a także seler oraz brzoskwinie. Na szczęście jest prosty ratunek — wystarczy obróbka termiczna warzyw lub owoców, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przykrej reakcji alergicznej.
Alergia krzyżowa – Srebrne sztućce i biżuteria
Fot. iStock
Srebrne sztućce, których raczej używamy od święta, także mogą powodować alergię. Wynika to z faktu, że srebro może zawierać nikiel, który często występuje w biżuterii. Osoba uczulona na tę substancję narażona jest na swędzącą wysypkę, po kontakcie z tymi przedmiotami.
Alergia krzyżowa – Kiwi i lateks
Fot. iStock
Lateks jest substancją pozyskiwaną z roślin kauczukodajnych i może powodować reakcje alergiczne. Uczuleni na lateks mogą również cierpieć z powodu zespołu alergii ustnej, wywołanej podczas spożywania kiwi. W podobnej sytuacji alergię mogą również sprowokować banan i awokado oraz inne owoce południowe.
Alergia krzyżowa – Rośliny strączkowe i orzeszki ziemne
Fot. iStock
5% osób, które skarżą się na alergię na orzeszki ziemne, może również odczuć skutki alergii, spożywając groch, fasolę, soczewicę i inne rośliny strączkowe.
Alergia krzyżowa – Pyłki drzew i owoce
Fot. iStock
Jeżeli cierpisz na alergię spowodowaną pyłkami z drzew, owoce, które na nich rosną, też mogą uczulać. Uczuleni na pyłki drzew mogą również cierpieć z powodu alergii krzyżowych ze strony marchewki oraz selera.
Alergia krzyżowa – Wieprzowina i sierść kota
Fot. iStock
Często się zdarza, że osoby uczulone na wieprzowinę negatywnie reagują również podczas kontaktu z sierścią kota. Nazywa się to „zespołem wieprzowina – sierść kota”.
Alergia krzyżowa – Krowie mleko i wołowina
Alergia na mleko od krowy łączy się z alergią na wołowinę. Wynika to faktu, że mięso i nabiał to żywność, w której występuje to samo białko wywołujące reakcję alergiczną. Około 10% ludzi, którzy skarżą się na alergię na mleko krowie, cierpi również z powodu alergii na wołowinę. W tym przypadku mogą pojawić się również w reakcje z alergenami pochodzącymi z sierści takich zwierząt jak krowy psy chomiki i inne. Tę zależność potwierdzają badania doktora Scotta Sicherera z Nowego Jorku, specjalisty w dziedzinie alergii.
Tabela alergenów krzyżowych
Jedzenie | |
| Alergen podstawowy | Alergeny reagujące krzyżowo |
| groch | bylica, orzech ziemny |
| jajo kurze | lateks |
| kasztan jadalny | lateks |
| mak | kiwi, orzechy, mąki (żytnia, pszenna, owsiana) |
| mąki (żyto, pszenica, owies) | trawy, zboża, kiwi, orzechy, ryż, sezam, mak |
| mięso wieprzowe | sierść kota |
| orzech ziemny | bylica, owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), groch, soja, pomidor (surowy), lateks |
| orzechy (pozostałe) | brzoza, leszczyna, bylica, owoce pestkowe, (śliwka, brzoskwinia) kiwi, mąki, (żyto, pszenica, owies), sezam, mak |
| ryż | trawy, zboża, mąki (żytnia, pszenna, owsiana) |
| sezam | kiwi, orzechy,mąki (żytnia, pszenna, owsiana) |
| skorupiaki | roztocza kurzu domowego |
Pyłki i rośliny | |
| Alergen podstawowy | Alergeny reagujące krzyżowo |
| ambrozja | jesion, bylica, rumianek, jabłka, gruszka,melon, seler, lateks |
| bez | jesion, drzewo oliwne |
| Brzoza | buk, dąb, olcha, jesion, leszczyna, kasztan, drzewo oliwne, topola, trawy, zboża, bylica, rumianek, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, śliwka, brzoskwinia), banan, kiwi, liczi, mango, pomarańcza, marchewka (surowa), ziemniak (surowy), seler, soja, pomidor (surowy), anyż, curry, papryka, pieprz, kminek, kolendra, orzechy, lateks |
| buk | brzoza, olcha, leszczyna |
| Bylica | brzoza, drzewo oliwne, trawy, zboża, ambrozja, rumianek, złocień (margaretka), słonecznik, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, śliwka, brzoskwinia), kiwi, mango, groch, marchewka (surowa), seler, pomidor (surowy), anyż, curry, koper, papryka, pieprz, kminek, kolendra, orzech ziemny i inne orzechy, lateks |
| drzewo oliwne | brzoza, jesion, bez, bylica trawy, zboża, słonecznik |
| jesion | brzoza, bez, drzewo oliwne, trawy, zboża, ambrozja |
| kasztan | bylica |
| Lateks | brzoza, trawy, zboża, bylica, ambrozja, owoce pestkowe (śliwka, brzoskwinia), banan, kiwi, mango, melon, papaja, awokado, ziemniak (surowy), seler, pomidor (surowy), orzech ziemny, kasztan jadalny, fikus |
| leszczyna | brzoza, buk, dąb, olcha, orzechy |
| margaretka | bylica, słonecznik |
| olcha | brzoza, buk, leszczyna |
| rumianek | trawy, zboża, brzoza, bylica, ambrozja |
| rzepak | brzoza, trawy, zboża |
| słonecznik i jego ziarna | drzewo oliwne, trawy, zboża, bylica, złocień |
| topola | wierzba |
| trawy, zboża | brzoza, jesion, drzewo oliwne, rzepak, bylica, słonecznik, owoce pestkowe (jabłko, gruszka, śliwka, brzoskwinia), kiwi, melon, seler, pomidor (surowy), cebula, mąki (żyto, pszenica, owies), ryż, lateks |
| wierzba | topola |
Owoce i warzywa | |
| Alergen podstawowy | Alergeny reagujące krzyżowo |
| awokado | banan, kiwi, lateks |
| banan | brzoza, kiwi, melon, awokado, lateks |
| cebula | trawy, zboża |
| jabłko i gruszka | brzoza, trawy, zboża, bylica, ambrozja, śliwka, brzoskwinia, ziemniak (surowy), seler, pomidor (surowy) |
| kiwi | brzoza, trawy, zboża, bylica, banan, awokado, orzechy, mąki, sezam, mak, lateks |
| liczi | brzoza |
| mango | brzoza, bylica, marchewka (surowa), seler |
| marchewka (surowa) | brzoza, bylica, mango, melon, ogórek, seler |
| melon | trawy, zboża, ambrozja, banan, ogórek, marchewka (surowa), seler, lateks |
| ogórek | melon, marchewka (surowa), seler |
| papaja | lateks |
| papryka | brzoza, bylica, seler |
| pomarańcza | brzoza |
| pomidor (surowy) | brzoza, trawy, zboża, bylica, jabłko, gruszka, orzech ziemny, lateks, ziemniak (surowy), seler |
| Seler | brzoza, trawy, zboża, bylica, ambrozja, jabłko, gruszka, mango, melon, ogórek, marchewka (surowa), pomidor (surowy), koper, papryka, pieprz, kminek, kolendra, lateks |
| śliwka i brzoskwinia | brzoza, trawy, zboża, bylica, lateks, jabłko, gruszka, orzech ziemny i inne orzechy |
| ziemniak (surowy) | brzoza, jabłko, gruszka, pomidor (surowy), lateks |
źródło: www.hellozdrowie.pl, www.mojealergie.pl, www.medme.pl
